Biuletyny Informacji Publicznej sądów i prokuratur w województwie śląskim – raport

Badanie zostało przeprowadzone w ramach projektu „Przejrzysta Temida” współfinansowanego ze  środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.

Raport został przygotowany wspólnie przez prezesa Stowarzyszenie Bona Fides Grzegorza Wójkowskiego oraz dr Sławomira Tkacza pracownika naukowego Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.

Przedmiotem przeprowadzonego monitoringu było sprawdzenie stron BIP z punktu widzenia ich zawartości i zgodności z wymaganiami prawa, a także ocena ich przejrzystości i funkcjonalności.

Biuletyny Informacji Publicznej sądów

Podsumowując wyniki monitoringu Biuletynów Informacji Publicznej sądów województwa śląskiego warto odnotować, iż znaczna część monitorowanych biuletynów prowadzona jest w sposób przejrzysty, a zakres udostępnianych w BIP informacji uznać należy za wystarczający.

Należy jednak zwrócić uwagę na duże różnice w jakości biuletynów pomiędzy sądami, które prowadzą dwa serwisy internetowe (BIP i strona WWW), a tymi, które prowadzą jeden serwis spełniający wymogi stawiane stronom BIP. W tym pierwszym przypadku informacje zawarte na stronie BIP są z reguły znacznie bardziej skromne. W wielu przypadkach strony BIP są aktualizowane rzadko, bądź niemal w ogóle od lat nie są aktualizowane, większość informacji umieszczana jest natomiast na stronach WWW.

Do tej grupy zaliczyć można stronę Sądu Rejonowego w Dąbrowie Górniczej, gdzie, poza ofertami pracy i zamówieniami publicznymi, w BIP znajduje się dziewięć zakładek, z których siedem nigdy od czasu powstania biuletynu (2007 r.) nie było aktualizowanych. Wynika to głównie z bardzo skąpej zawartości zakładek. Przykładowo jedyna informacja, udostępniona na stronie BIP dotycząca struktury sądu brzmi następująco: „Jednostkami organizacyjnymi tut. Sądu są Wydziały i Oddziały, których zakres działania jest zgodny z przepisami ustawy Prawo o ustroju sądów powszechnych.”

Odrębny problem dotyczy Sądu Rejonowego w Sosnowcu, który w ogóle nie prowadzi strony BIP natomiast posiada rozbudowaną i funkcjonalną stronę internetową.

Inny problem, o którym należy wspomnieć, jest duża ilość pustych, bardzo skromnych w treść bądź od dawna nieaktualizowanych zakładek, które można znaleźć w większości biuletynów badanych sądów.

Przykładowo na stronach BIP Sądów Rejonowych w Cieszynie, Częstochowie i Żywcu najbardziej aktualne informacje na temat majątku pochodzą z 2007 r., w BIP Sądów Rejonowych w Będzinie i w Bielsku-Białej zakładki dotyczące majątku są puste, a w BIP Sądu Rejonowego Katowice-Zachód, w zakładce odnoszącej się do kontroli wewnętrznych i zewnętrznych, od września 2009 r. widnieje informacja „strona w przygotowaniu”.

Biuletyny Informacji Publicznej prokuratur

Monitorowane biuletyny Prokuratury Apelacyjnej w Katowicach oraz poszczególnych prokuratur okręgowych umieszczone są w formie zakładek na stronie podmiotowej Biuletynu
Informacji Publicznej Prokuratury Generalnej. Część stwierdzonych podczas badania nieprawidłowości, zwłaszcza w części dotyczącej organizacji strony podmiotowej BIP, stanowi wynik tego, iż biuletyn Prokuratury Generalnej nie realizuje w pełni wszystkich wymogów wynikających z treści przepisów ustawy o dostępie do informacji publicznej oraz z rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie Biuletynu Informacji Publicznej.

Dotyczy to m.in. modułu wyszukującego, który nie pozwala na ograniczenie wyszukiwania
tylko do podstrony określonej prokuratury okręgowej, a także stopki z danymi, która w każdym przypadku odnosi się do całej podstrony, nawet w sytuacji, gdy umieszczonych jest na niej kilka niezależnych informacji publicznych.

Na podstawie wyników monitoringu można stwierdzić, że na stronach BIP badanych podmiotów niewiele jest informacji, które w formie poradnika mogą służyć uczestnikom oraz stronom postępowania. W szczególności, żadna z monitorowanych prokuratur nie publikuje w BIP informacji dotyczącej praw i obowiązków pokrzywdzonego, podejrzanego oraz świadka. Powyższe informacje nie zostały także udostępnione na stronie BIP Prokuratury Generalnej. W praktyce osoby zainteresowane mogą uzyskać o wiele więcej informacji w tym zakresie na stronach internetowych poszczególnych prokuratur. Strony BIP poszczególnych jednostek nie zawierają jednakże, wbrew przepisom aktu wykonawczego czytelnych linków do istniejących serwisów informacyjnych każdej z nich.

Mając na uwadze to, że biuletyny wszystkich prokuratur są zakładkami na stronie podmiotowej BIP Prokuratury Generalnej wydaje się, iż należy sformułować postulat, aby właśnie w tym miejscu zamieścić przejrzyście opracowany poradnik, dla stron oraz uczestników postępowania, z którego mogłyby korzystać osoby z całej Polski zainteresowane informacjami w zakresie swoich praw i obowiązków oraz procedur związanych z funkcjonowaniem prokuratury.

Kończąc omawianie Biuletynu Informacji Publicznej Prokuratury Generalnej warto jeszcze zwrócić uwagę na brytyjską flagę, która umieszczona jest u góry strony, sugerującą, że biuletyn posiada także wersję w języku angielskim. Niestety, jak wynika z zamieszczonej metryczki, już od ponad roku jedyną informacją, która pojawia się po kliknięciu na flagę, jest napis „Under construction…”.

Wracając do biuletynów monitorowanych prokuratur z terenu woj. śląskiego, badanie wykazało, że na ich stronach BIP nie ma określonych informacji, których publikowanie stanowi ustawowy obowiązek. Zaliczyć do nich należy przede wszystkim informacje dotyczące wyników kontroli, wizytacji i lustracji. W BIP Prokuratury Okręgowej w Bielsku-Białej w ogóle nie ma żadnych informacji w tej materii. W biuletynach pozostałych prokuratur udostępniony jest spis kontroli, ale bez załączonych protokołów czy zaleceń pokontrolnych.

Innym przykładem tej praktyki są informacje o naborze kandydatów na wolne stanowisko pracy, które w biuletynie umieszcza jedynie dwie z pięciu badanych prokuratur. Dotyczy to także konkursów na stanowisko asystenta prokuratura, czy też naborów na staż urzędniczy, choć w świetle przepisów ustawowych nie budzi wątpliwości to, iż informacje w tej materii powinny być ogłaszane w BIP.

Konkludując stwierdzić należy, iż w monitorowanych Biuletynach Informacji Publicznej prokuratur woj. śląskiego znajduje się większość wymaganych w świetle obowiązujących przepisów prawa podstawowych informacji dotyczących ich struktury i zasad funkcjonowania.
Niewiele jest jednak dodatkowych informacji, także tych, których publikacja w BIP jest ustawowym obowiązkiem. Stan ten może jednakże stanowić następstwo przyjętej konstrukcji tych stron, zgodnie z którą biuletyny wszystkich prokuratur są zakładkami na stronie podmiotowej BIP Prokuratury Generalnej, czego następstwem jest to, iż poszczególne jednostki organizacyjne o wiele więcej informacji ogłaszają na własnych stronach internetowych.

Zaznaczyć trzeba jednakże, iż pomimo tego, że badane biuletyny są zakładkami na stronie Biuletynu Informacji Publicznej Prokuratury Generalnej, różnią się one często pomiędzy sobą nie tylko zawartością merytoryczną, ale także sposobami udostępniania danych. Może to w praktyce utrudnić osobom zainteresowanym dotarcie do informacji publicznych.