Czy legitymacje służbowe stanowią informację publiczną?

Legitymacjami służbowymi posługuje się wielu pracowników, jak i funkcjonariuszy publicznych. Posiadają je np. policjanci, celnicy, prokuratorzy, a także kontrolerzy biletów. Potwierdzają one tożsamość podmiotu, jednocześnie uprawniając go do podejmowania czynności w ramach danej instytucji.

Wydaje się oczywiste, iż powinniśmy mieć wgląd do takich identyfikatorów? Niestety, prokuratora okręgowa oraz przedsiębiorstwo komunikacji samochodowej zajęły odmienne stanowisko.

W pierwszym przypadku wniosek dotyczył udostępnienia zeskanowanej legitymacji wydanej konkretnemu prokuratorowi prokuratury okręgowej. Obywatel uzyskał odpowiedź, iż informacje te nie posiadają charakteru informacji publicznej. Organ stwierdził, iż legitymacje są udostępniane w stosunkach służbowych z funkcjonariuszami innych organów prokuratury oraz w kontaktach z funkcjonariuszami innych organów państwowych, a co za tym idzie używa się ich do wykonywania czynności procesowych i zawodowych. Ponadto, legitymacja nie jest, w ocenie organu, dokumentem wytworzonym w ramach ustawowej działalności organów prokuratury.

Sprawa trafiła przed Sąd, jednak WSA w Łodzi nie dał się zwieść argumentom Prokuratora Okręgowego i wyrokiem z dnia 3 marca 2015 r. (sygn. akt II SAB/Łd 204/14) zobowiązał organ do załatwienia wniosku. Sąd nie miał wątpliwości, iż treść legitymacji stanowi informację publiczną zarówno na gruncie art. 6 ust. 1 pkt 4 u.d.i.p., jak i ustawy o prokuraturze. Wyrok jeszcze się nie uprawomocnił.

Sąd zauważył, iż prokurator otrzymuje legitymację służbową, którą posługuje się przy realizacji zadań służbowych, polegających na strzeżeniu praworządności i czuwaniu nad ściganiem przestępstw. Zadania publiczne wykonywane są nie tylko w ramach kontaktów z innymi organami władzy publicznej, ale także w stosunku do osób trzecich. Skoro dane zawarte w legitymacji służbowej, wykonywanej przy realizacji zadań ustawowych mają ścisły związek z realizacją zadań publicznych, to niewątpliwie stanowią informację publiczną. WSA podkreślił również, iż informacją publiczną są nie tylko dokumenty bezpośrednio zredagowane i wytworzone przez organ, ale także takie, których używa on do zrealizowania powierzonych mu prawem zadań.

W drugiej sprawie wnioskowano m.in. o przesłanie wzoru (szaty graficznej) identyfikatora upoważniającego do prowadzenia kontroli biletów.

Co ciekawe, spółka odmówiła udostępnienia informacji publicznej, argumentując, iż wzór takiego identyfikatora jest objęty przesłanką ochrony tajemnicy przedsiębiorcy (art. 5 ust. 2 u.d.i.p). W decyzji wskazano, iż udostępnienie legitymacji mogłoby prowadzić do wielu nadużyć- np. podrobienia, czy posługiwania się nim przez osoby nieuprawnione. Dodatkowo stwierdzono, iż wzór nie został podany do wiadomości publicznej, a ujawnienie danych kontrolera mogłoby stanowić warunki do szerzenia się łapownictwa.

Wyrokiem z dnia 13 lutego 2014 r. (sygn. akt IV SA/Wr 851/13) WSA we Wrocławiu uchylił decyzje Przedsiębiorstwa. Sąd nie potwierdził niedorzecznego stanowiska Spółki, wskazując, iż ograniczenie dostępu do informacji publicznej ze względu na tajemnicę przedsiębiorcy nie może być zastosowane w odniesieniu do wzoru identyfikatora kontrolera. W ocenie Sądu, Przedsiębiorstwo można uznać za przewoźnika bądź operatora publicznego transportu zbiorowego w rozumieniu przepisów ustawy o publicznym transporcie zbiorowym, a więc wykonuje ono zadania publiczne. Wzór ma natomiast bezpośredni związek z wykonywaniem tych zadań, a co za tym idzie, powinien zostać udostępniony.

Sąd przywołał również art. 33a ust. 1 ustawy Prawo przewozowe, z którego wynika konieczność ujawniania identyfikatorów. Zgodnie z przepisem kontroler biletów, legitymując się identyfikatorem umieszczonym w widocznym miejscu, może dokonywać kontroli przewozu osób lub bagażu. Dodatkowo przepis ten określa, co powinien zawierać w sobie taki identyfikator – m.in. nazwa przewoźnika, numer identyfikacyjny osoby dokonującej kontroli, zdjęcie kontrolującego, zakres upoważnienia, okres ważności, pieczęć i podpis przewoźnika.

Nie ulega wątpliwości, iż legitymacje służbowe posiadają walor informacji publicznych. Absurdalnym byłoby utajnianie dokumentów, którymi podmiot posługuje się przy wykonywaniu czynności, które często skierowane są do obywatela. Potwierdza to nie tylko orzecznictwo Sądów Administracyjnych, ale także sam fakt publikacji wzorów, chociażby na stronach internetowych niektórych przewoźników, organów, czy służb.

Foto: http://www.ztm.waw.pl/download/informacjaZdjecie/org_780_mn_org729mnimg9292.jpg