Jak możesz zapoznać się z informacją publiczną?

Kolejny ustęp (2) artykułu 61 Konstytucji RP mówi, że:

Prawo do uzyskiwania informacji obejmuje dostęp do dokumentów oraz wstęp na posiedzenia kolegialnych organów władzy publicznej pochodzących z powszechnych wyborów, z możliwością rejestracji dźwięku lub obrazu.

 Jeżeli chodzi o dostęp do dokumentów:

1. Poszukiwania informacji publicznej powinnaś/powinieneś rozpocząć od obejrzenia Biuletynu Informacji Publicznej (BIP) danej instytucji. 

BIP to specjalna strona internetowa. Informacje na niej zamieszczane muszą zostać opatrzone tzw. metadanymi, które informują przez kogo i kiedy informacja została wytworzona oraz przez kogo i kiedy została umieszczona w BIP. Dodatkowo dowiadujemy się o wszelkich modyfikacjach danego dokumentu w BIP, gdyż system rejestruje tę informację. Strona powinna zawierać instrukcję korzystania i wyszukiwarkę. Informacje w BIP muszą być prezentowane w sposób wynikający wprost z dokumentów, bez interpretacji i opinii.

Czytelny BIP, który jest dobrze prowadzony przez zobowiązaną do tego instytucję, pozwala zaoszczędzić czas i wysiłek wnioskujących, jak i samej instytucji, gdyż informacji umieszczonej w BIP nie trzeba udostępniać na wniosek (art. 10 ustawy o dostępie do informacji publicznej).

Zdarza się, że informacja jest dostępna w BIP, ale nie jesteś w stanie jej znaleźć. Wtedy możesz zastosować inny tryb, a nawet jeżeli okaże się, że podmiot do którego wnioskujesz odsyła Cię do BIP, to powinien podać Ci dokładny link lub ścieżkę dotarcia do informacji.

Zgodnie z orzecznictwem sądów administracyjnych nieprawidłowe jest załatwienie wniosku poprzez odesłanie do stron Biuletynu Informacji Publicznej, gdy do uzyskania żądanej informacji konieczne jest zapoznanie się przez stronę z licznymi udostępnionymi na stronie BIP dokumentami źródłowymi, a następnie dokonanie selekcji zawartych w nich danych lub też gdy uzyskanie informacji polegać ma na interpretacji obszernych danych dostępnych w BIP, a następnie samodzielnym jej „wytworzeniu” na ich podstawie. Jak również, wskazanie podmiotowi żądającemu udzielenia informacji publicznej strony Biuletynu Informacji Publicznej jako jej źródła stanowi prawidłowe załatwienie wniosku tylko i wyłącznie w przypadku, gdy informacje tam zawarte odnoszą się bezpośrednio (wprost) i konkretnie do meritum żądania (wyrok z dnia 27 marca 2008 r. WSA w Białymstoku II SAB/Bk 7/08)

2. Jeżeli nie znajdziemy informacji w BIP możemy złożyć wniosek ustny lub pisemny. Ustawa mówi, że Informacja publiczna, która może być niezwłocznie udostępniona, jest udostępniana w formie ustnej lub pisemnej bez pisemnego wniosku. W praktyce często się to dzieje, gdy dzwonimy lub przychodzimy do urzędu zapytać np. o podstawowe procedury  – jak zmienić dowód osobisty, jak zarejestrować działalność gospodarczą czy gdzie znajduje się kasa w urzędzie. Wniosek pisemny składamy, gdy zaistnieje taka konieczność – przy czym warto przeczytać podpowiedź jak taki wniosek powinien wyglądać.

3. Inną formą, o której mówi ustawa o dostępie do informacji publicznej w artykule 11 jest wyłożenie lub wywieszenie w miejscach ogólnie dostępnych lub też zainstalowanie urządzeń umożliwiających zapoznanie się z tą informacją.

 Jeżeli chodzi o wstęp na posiedzenia kolegialnych organów władzy publicznej pochodzących z powszechnych wyborów, z możliwością rejestracji dźwięku lub obrazu to rekomendujemy Ci zapoznanie się z praktycznymi doświadczeniami w tym zakresie i korzystanie z tego prawa:

1. Tutaj posłuchaj, co mówi radca prawny Urzędu Miasta w Piekarach Śląskich na temat obowiązującego prawa.

2. A tu zapoznaj się z praktyczną realizacją tego prawa:

 Dział „podsłuchane na komisji” (jak widać, pomimo iż komisje rady nie pochodzą wprost z wyborów powszechnych, w praktyce nie powinieneś/nie powinnaś napotkać na problemy z uczestniczeniem i rejestrowaniem obrad, gdyż nie ma powodu by te obrady utajniać)

 Podsumowanie jak zapoznać się z informacją publiczną przedstawia poniższy rysunek. Uwzględnia on też opis sposobów wysyłania wniosków, o którym mowa tutaj.

***

Tytułowe zdjęcie obrad rady – CC BY-SA 2.0 by Marzena Czarnecka.