Jawniejsze finanse publiczne

Ministerstwo Finansów opublikowało projekt nowelizacji ustawy o odpowiedzialności za naruszanie dyscypliny finansów publicznych. Projekt rozszerza obowiązek informacyjny instytucji publicznych – dane, które dotychczas były dostępne na wniosek, teraz muszą być obowiązkowo publikowane, a za ich nieopublikowanie przewidziano sankcje. O jakie dane chodzi?

Projekt zakłada dodanie do ustawy przepisu, według którego jednostki sektora finansów publicznych będą zobowiązane do publikowania informacji o zamówieniach, które nie przekraczają progów z prawa zamówień publicznych (nie stosuje się do nich przepisów pzp), ale przekraczają kwotę 10 000 zł. Dodatkowo w ustawie o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych zaprojektowano konsekwencje nieopublikowania ww. informacji w terminie lub w zakresie odpowiadającym wymogom, czyli przepis stwierdzający, że w takiej sytuacji jednostka sektora finansów publicznych narusza dyscyplinę finansów publicznych.

Oczywiście udostępnianie informacji na wniosek wciąż jest możliwe w trybie dostępu do informacji publicznej.

Tak brzmi uzasadnienie wprowadzenia przepisów:

Powyższe propozycje wynikają z obowiązku jaki nakłada na ministra właściwego do spraw finansów publicznych Rządowy Program Przeciwdziałania Korupcji na lata 2018-2020, w którym został wskazany jako realizator wiodący w zadaniu 3 działaniu 5 w Planie działań w pkt 4.2 pt.: Przygotowanie i wdrożenie przepisów umożliwiających pociągnięcie do odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów w publicznych w przypadku udzielania zamówień publicznych wyłączonych spod przepisów ustawy 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicznych. Założono przy tym, że konieczne jest wprowadzenie ogólnych uregulowań – w art. 44 ustawy o finansach publicznych – określających obowiązki jednostek sektora finansów publicznych dotyczące transparentności działań w zakresie zawierania umów. Przyjęto, że do kwoty 10 tysięcy zł nie ma obowiązku zamieszczania informacji o udzieleniu zamówienia na stronie internetowej. Należy także podkreślić, że w pewnych wypadkach, ze względu na obowiązujące przepisy szczególne (dotyczące np. ochrony tajemnic), wymaganie zamieszczenia informacji byłoby niezasadne i dlatego stosowne zastrzeżenie znalazło się w projektowanym art. 44 ust. 5 ustawy o finansach publicznych. 

(…)

Uznano przy tym, że nowy obowiązek nie powinien dotyczyć operacji finansowych związanych z długiem Skarbu Państwa. Minister Finansów zawiera szereg umów dotyczących takich operacji finansowych, z których każda jest powyżej 10 tys. złotych. Obok mniej złożonych operacji finansowych takich jak lokaty, które Minister Finansów zawiera praktycznie codziennie w ramach umów ramowych na rynku międzybankowym, dokonuje także bardziej skomplikowanych operacji finansowych, na które składa się szereg umów, np. w zakresie emisji obligacji zagranicznych. Znakomita większość z tych umów, w tym lokowanie środków pieniężnych na rynku, objęta jest tajemnicą prawnie chronioną, w szczególności tajemnicą przedsiębiorstwa. Często też jest istotne, aby w określonym terminie nie upubliczniać danych informacji. W związku z powyższym, ze względu na specyfikę zarządzania długiem Skarbu Państwa, zaproponowano zmianę art. 84 ustawy o finansach publicznych. Takie wyłączenie jest tym bardziej zasadne, iż zarówno na gruncie prawa krajowego, jak i unijnego, następuje wyłączenie spod wielu rygorów organu zarządzającego długiem publicznym.

Tak wyglądają projektowane zmiany przepisów:

Art. 2. W ustawie z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 869, z późn. zm.^[1])) wprowadza się następujące zmiany:

1) w art. 44  dodaje się ust. 5 w brzmieniu:

„5. Jednostka sektora finansów publicznych, z zastrzeżeniem odrębnych przepisów, zamieszcza na stronie podmiotowej Biuletynu Informacji Publicznej, a jeżeli nie ma strony podmiotowej Biuletynu Informacji Publicznej, na swojej stronie internetowej, informację o udzieleniu zamówienia o wartości przekraczającej 10 000 zł, w terminie 30 dni od dnia jego udzielenia, ze wskazaniem nazwy  i adresu siedziby podmiotu, a w przypadku osób fizycznych imienia i nazwiska, z którym zawarto umowę w sprawie zamówienia oraz informację o wartości i zakresie umowy, chyba że informacja o udzieleniu zamówienia została opublikowana na podstawie odrębnych przepisów.”;

2)  art. 84 otrzymuje brzmienie:

„Art. 84. Do zaciągania pożyczek i kredytów przez Skarb Państwa, emisji skarbowych papierów wartościowych oraz innych operacji związanych bezpośrednio z zarządzaniem państwowym długiem publicznym nie stosuje się przepisów art. 35, art. 42 ust. 2, art. 44 ust. 5 i art. 49, przepisów o zamówieniach publicznych oraz przepisów o grach hazardowych.”

Art. 1. W ustawie z dnia 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1440, 1495 i 2473 oraz z 2020 r. poz. 284) wprowadza się następujące zmiany:

2)        po art. 17a dodaje się art. 17b w brzmieniu:

„Art. 17b. Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest niezamieszczenie w wymaganym terminie informacji, o której mowa art. 44 ust. 5 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 869, z późn. zm. ^[1])), albo zamieszczenie informacji niespełniającej wymogów określonych w tym przepisie.”;

Art. 10. Obowiązek, o którym mowa w art. 44 ust. 5 ustawy zmienianej w art. 2, w brzmieniu nadanym niniejsza ustawą, stosuje się do zamówień udzielonych od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy.