Listy obecności z zebrań wiejskich są jawne

Wyrokami z dnia 6 grudnia 2012 r., sygn. akt I OSK 2021/12 oraz I OSK 2022/12, Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, iż listy obecności z zebrań wiejskich stanowią informację publiczną: są jawne i podlegają udostępnieniu.

Naczelny Sąd Administracyjny (NSA) dokonał ważnego rozstrzygnięcia dla funkcjonowania Ustawy o funduszu sołeckim. NSA podzielił stanowisko SLLGO, strony skarżącej w obu postępowaniach, iż każdy ma prawo wiedzieć, kto podejmuje decyzje o wydatkowaniu pieniędzy publicznych.

Sąd zaznaczył również, iż wszystkie inne dokumenty zebrania wiejskiego stanowią informację publiczną. W uzupełnieniu wyroków zwracamy uwagę na jednolite orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego (np. I OSK 2157/11) oraz Sądu Najwyższego (np. I CSK 190/12), iż dokumenty związane z realizacją zadań publicznych, w tym umowy, faktury czy rachunki podlegają udostępnieniu na żądanie każdej osoby. W zakresie jawności dokumentów potwierdzających wydatki z funduszy sołeckich, Stowarzyszenie Liderów Lokalnych Grup Obywatelskich w latach 2011-2012 przeprowadziło kilkanaście postępowań sądowych, skutkujących każdorazowo udostępnieniem żądanych informacji.

Podkreślamy, że każdy dokument dotyczący funduszu sołeckiego jest jawny!

Pisemne uzasadnienie wyroku udostępnimy niezwłocznie po jego otrzymaniu. Opublikujemy również dokumentację spraw I OSK 2021/12 oraz I OSK 2022/12. Sprawy prowadzone są w ramach monitoringu realizacji ustawy o funduszu sołeckim.

Ustne uzasadnienie wyroków

W ustnym uzasadnieniu wyroku sędzia NSA Irena Kamińska stwierdziła m.in. iż zebranie wiejskie jest organem jednostki pomocniczej samorządu terytorialnego, który decyduje o mieniu publicznym, może podejmować uchwały w tym zakresie, w związku z tym wszelkie kwestie, które dotyczą działalności tego organu są informacją publiczną, dotyczą bowiem mienia publicznego. Tak uchwały jak i wszystkie decyzje, które to zebranie podejmuje mogą stanowić przedmiot wniosku o informację publiczną.

Jak zauważył sąd, problemem w obydwu sprawach wniesionych przez SLLGO był stosunek ustawy o dostępie do informacji publicznej i ustawy o ochronie danych osobowych. Sędzia Irena Kamińska przywołała treść art. 5 ust. 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej, który stanowi:

Prawo do informacji publicznej podlega ograniczeniu ze względu na prywatność osoby fizycznej lub tajemnicę przedsiębiorcy. Ograniczenie to nie dotyczy informacji o osobach pełniących funkcje publiczne, mających związek z pełnieniem tych funkcji, w tym o warunkach powierzenia i wykonywania funkcji, oraz przypadku, gdy osoba fizyczna lub przedsiębiorca rezygnują z przysługującego im prawa.

Naczelny Sąd Administracyjny stanął na stanowisku, iż artykuł 5 ust. 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej znajduje zastosowanie w obydwu rozpatrywanych sprawach – skargach kasacyjnych Stowarzyszenia Liderów Lokalnych Grup Obywatelskich, ponieważ osoby biorące udział w zebraniu wiejskim wprawdzie nie stają się funkcjonariuszami publicznymi, ale przez udział w zebraniu wiejskim i współdecydowanie o przeznaczeniu funduszy sołeckich – w tym zakresie pełnią funkcje publiczne, więc ochrona ich danych osobowych jest ograniczona zgodnie z zapisem w/w przepisu.

Do pełnej realizacji dostępu do informacji publicznej konieczne jest zatem udostępnienie danych osób uczestniczących w zebraniach wiejskich, bowiem jak zauważył sąd w innym przypadku niemożliwe jest nawet ustalenie czy organ, który podejmuje decyzje dotyczące mienia publicznego był należycie reprezentowany.

Informacje prasowe

Artykuł Michała Cyrankiewicza Trzeba ujawnić, kto podejmuje decyzje opublikowany w Rzeczpospolitej 7 grudnia 2012 r. dostępny jest tutaj.

Artykuł Danuty Frey Czy można informować, kto dzieli fundusze sołeckie opublikowany w Rzeczpospolitej 5 grudnia 2012 r.  dostępny jest tutaj.

Kalendarium sprawy I OSK 2021/12

26 października 2011 r. Stowarzyszenie Liderów Lokalnych Grup Obywatelskich (SLLGO) zwróciło się do Wójta Gminy Kowale Oleckie (Wójta) z wnioskiem o udostępnienie informacji publicznej w zakresie dotyczącym funduszu sołeckiego, w tym m.in. list obecności z zebrań wiejskich z każdego sołectwa w gminie za lata 2009 i 2010.

8 listopada 2011 r. Wójt Gminy Kowale Oleckie wydał decyzję (znak pisma RG.1431.5.2011) odmawiającą udostępnienia informacji publicznej w w/w zakresie.

19 listopada 2011 r. SLLGO skierowało do Samorządowego Kolegium Odwoławczego  w Olsztynie (SKO; za pośrednictwem Wójta Gminy Kowale Oleckie) odwołanie od decyzji Wójta.

1 grudnia 2011 r. Wójt przekazał pismo SLLGO do SKO w Olsztynie.

19 stycznia 2012 r. SKO w Olsztynie wydało decyzję (znak SKO 54-29/11) utrzymującą w mocy decyzję Wójta.

10 lutego 2012 r. SLLGO skierowało skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie (WSA; za pośrednictwem SKO w Olsztynie) na decyzję SKO w Olsztynie w sprawie rozpoznania odwołania od decyzji Wójta Gminy Kowale Oleckie o udzielenie informacji publicznej.

28 lutego 2012 r. SKO w Olsztynie sformułowało odpowiedź na skargę SLLGO przekazując ją do WSA w Olsztynie

6 marca 2012 r. WSA w Olsztynie wezwał SLLGO do uiszczenia wpisu sądowego, co nastąpiło.

13 marca 2012 r. SLLGO jako strona skarżąca skierowało do WSA w Olsztynie pismo procesowe.

21 marca 2012 r. WSA w Olsztynie poinformował SLLGO o terminie rozprawy wyznaczonym na 19 kwietnia 2012 r.

19 kwietnia 2012 r. w WSA w Olsztynie odbyła się rozprawa ze skargi SLLGO na decyzję SKO w Olsztynie. Wydanie wyroku zostało odroczone do 30 kwietnia 2012 r.

30 kwietnia 2012 r. WSA w Olsztynie wydał wyrok (sygn. akt II SA/Ol 194/12) oddalając skargę SLLGO  na decyzję SKO w Olsztynie.

25 maja 2012 r. SLLGO otrzymało odpis w/w wyroku WSA w Olsztynie z dnia 30 kwietnia 2012 r.

15 czerwca 2012 r. SLLGO udzieliło upoważnienia do wniesienia skargi kasacyjnej od wyroku WSA w Olsztynie

20 czerwca 2012 r. SLLGO  skierowało do Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie (NSA;  za pośrednictwem WSA w Olsztynie) skargę kasacyjną od wyroku WSA w Olsztynie

9 lipca 2012 r. SLLGO jako strona skarżąca skierowało pismo do WSA w Olsztynie

17 października 2012 r. Naczelny Sąd Administracyjny zawiadomił SLLGO o terminie rozprawy wyznaczając ją na 30 listopada 2012 r.

30 listopada 2012 r. w NSA odbyła się rozprawa w sprawie ze skargi kasacyjnej SLLGO od wyroku WSA w Olsztynie z dnia 30 kwietnia 2012 r. sygn. akt II SA/Ol 194/12 w sprawie skargi SLLGO na decyzję SKO w Olsztynie z dnia 19 stycznia 2012 r. nr SKO 54-29/11 w przedmiocie udostępnienia informacji publicznej. Ze względu na wagę sprawy wydanie wyroku zostało odroczone do 6 grudnia.

6 grudnia 2012 r. odczytany został wyrok w w/w sprawie (sygn. akt I OSK 2021/12). Listy obecności z zebrań wiejskich stanowią informację publiczną – są jawne!