Nowe zasady ponownego wykorzystania informacji sektora publicznego

Dzisiaj o północy weszła w życie ustawa o ponownym wykorzystaniu informacji sektora publicznego z 25 lutego 2016 r. Oznacza to zmianę zasad udostępniania informacji w celu ich ponownego wykorzystania.

Tym samym nowa ustawa uchyla rozdział 2a ustawy o dostępie do informacji publicznej, który dotychczas regulował tę materię. Ustawa ma na celu implementację dyrektywy 2013/37/UE Parlamentu Europejskiego i Rady z 26 czerwca 2013 r. w sprawie ponownego wykorzystywania informacji sektora publicznego.

Nasze stowarzyszenie ma jednak wątpliwości, czy nowa ustawa spełni swoje założenia i pozwoli na szybszy rozwój gospodarki cyfrowej. Wprowadzone zmiany bowiem zamiast upraszczać, nadmiernie komplikują korzystanie z danych publicznych. Pisaliśmy o tym już na etapie prac legislacyjnych (Ustawa o ponownym wykorzystaniu informacji sektora publicznego w rękach podkomisji sejmowej) oraz w naszej opinii o projekcie.

Przede wszystkim wątpliwości budzi sama forma złożenia wniosku, która jest znacznie bardziej skomplikowana niż ta przewidziana w ustawie o dostępie do informacji publicznej oraz definicja ponownego wykorzystania informacji, która została określona w art. 2 ust. 2 ustawy o ponownym wykorzystaniu informacji sektora publicznego i również może rodzić problemy interpretacyjne. Pomimo zasady bezpłatności przekazywania informacji ustawa pozwala na naliczanie opłat, które mogą okazać się barierą dla wielu wnioskodawców.

W naszej ocenie  możliwość rozpowszechniania informacji publicznych, w tym ich ponowne wykorzystywanie, nie mogą być reglamentowane, a wszelkie ograniczenia powinny być spowodowane ochroną innych praw. Wynika to z faktu, że wolność rozpowszechniania informacji została zagwarantowana w art. 54 Konstytucji RP i art. 10 ust. 1 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności. Można więc dowolnie wykorzystywać każdą udostępnioną nam informacje.

Pomimo krytyki nowych rozwiązań mamy nadzieję, że szeroka definicja informacji sektora publicznego pozwoli na ujawnienie informacji (w celu ich ponownego wykorzystania), którym sądy odbierały przymiot „publiczności”, przez co uznawały – w naszej ocenie zupełnie błędnie – że nie są one objęte zakresem prawa człowieka do informacji.

(…) przez informację sektora publicznego należy rozumieć każdą treść lub jej część, niezależnie od sposobu utrwalenia, w szczególności w postaci papierowej, elektronicznej, dźwiękowej, wizualnej lub audiowizualnej, będącą w posiadaniu podmiotów (art. 2 ust. 1 ustawy o ponownym wykorzystywaniu informacji sektora publicznego).

W związku z tym złożyliśmy dzisiaj pierwsze wnioski w nowym trybie, w których zwróciliśmy się o udostępnienie kalendarzy ministrów i m.in. ekspertyz prawnych w sprawie zmiany ustawy o OFE, które Kancelaria Prezydenta zamówiła w 2011 r. (nie udostępnił ich ani obecny Prezydent RP, ani jego poprzednik). Zobaczymy, jak w praktyce będą wyglądały dobre chęci administracji rządowej.