O transmisjach i nagraniach z sesji rady gminy i posiedzeń komisji

Wstęp na sesje rady gminy i posiedzenia ich komisji jest jednym z przejawów przysługującego każdej jednostce prawa dostępu do informacji.

Wskazuje na to art. 61 ust. 2 Konstytucji RP, zgodnie z którym prawo do uzyskiwania informacji obejmuje dostęp do dokumentów oraz wstęp na posiedzenia kolegialnych organów władzy publicznej pochodzących z powszechnych wyborów, z możliwością rejestracji dźwięku lub obrazu. Z kolei na gruncie ustawowym, w art. 11b ust. 2 ustawy o samorządzie gminnym, wskazano, że jawność działania organów gminy obejmuje w szczególności prawo obywateli do uzyskiwania informacji, wstępu na sesje rady gminy i posiedzenia jej komisji, a także dostępu do dokumentów wynikających z wykonywania zadań publicznych, w tym protokołów posiedzeń organów gminy i komisji rady gminy.

Transmisja sesji rady gminy

Choć zapewnienie transmisji nie może być traktowane jako substytut prawa wstępu na sesję, to stanowi praktykę ułatwiającą mieszkańcom zapoznanie się z prowadzonymi dyskusjami. Przepisem odnoszącym się do powyższej kwestii jest art. 20 ust. 1b ustawy o samorządzie gminnym, zgodnie z którym obrady rady gminy są transmitowane i utrwalane za pomocą urządzeń rejestrujących obraz i dźwięk. Nagrania obrad są udostępniane w Biuletynie Informacji Publicznej i na stronie internetowej gminy oraz w inny sposób zwyczajowo przyjęty. W odniesieniu do sesji rady gminy, zapewnienie transmisji obrad oraz następna publikacja powstałych nagrań jest więc ustawowym obowiązkiem, którego brak realizacji może być skarżony w drodze skargi na działalność organu. Co istotne, wspomniane transmisje i nagrania powinny być realizowane w jakości, która umożliwia zapoznanie się z nimi w sposób bezproblemowy. W sytuacji, gdy przykładowo wypowiedzi radnych są zbyt ciche, by móc je zrozumieć lub dźwięk jest z innych powodów zniekształcony, obowiązek zapewnienia transmisji lub publikacji nagrań nie jest w należyty sposób zrealizowany. Również w takiej sytuacji zasadne jest więc złożenie skargi z art. 227 Kodeksu postępowania administracyjnego. W przypadku nagrań z sesji dodatkowy obowiązek związany z ich standardem nakłada ustawa z dnia 4 kwietnia 2019 r. o dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji mobilnych podmiotów publicznych. Wskazuje ona, że materiały multimedialne publikowane na stronach internetowych podmiotów publicznych powinny być uzupełnione o napisy rozszerzone.

Transmisja z posiedzeń komisji

Brak jest przepisów, które wskazywałyby na konieczność prowadzenia transmisji obrad oraz publikowanie nagrań z posiedzeń komisji. Mimo to działanie do jest jak najbardziej dopuszczalne – poszczególne gminy samodzielnie mogą zdecydować o tego typu praktyce podjętą przez siebie uchwałą. Przedmiotowe rozwiązanie z pewnością ułatwiłoby osobom zainteresowanym, które z różnych powodów nie są w stanie skorzystać z przysługującego im prawa wstępu na posiedzenie komisji, zapoznanie się z treścią prowadzonych na niej dyskusji. W przypadku, gdy statut danej gminy nie przewiduje tego typu działań, możliwe jest skierowanie wniosku w trybie art. 241 Kodeksu postępowania administracyjnego, zgodnie z którym przedmiotem wniosku mogą być w szczególności sprawy ulepszenia organizacji, wzmocnienia praworządności, usprawnienia pracy i zapobiegania nadużyciom, ochrony własności, lepszego zaspokajania potrzeb ludności. Choć tego typu wniosek nie jest wiążący i rozpatrujący go organ nie jest obowiązany do jego pozytywnego rozpatrzenia, to jest formą wyrażenia określonego zapotrzebowania mieszkańców, które może skłonić do podjęcia działań zmierzających do wprowadzenia wspomnianych standardów. Niezależnie od rozstrzygnięcia organ jest również zobligowany do tego, by rozpatrzyć wniosek w terminie nie dłuższym niż miesiąc od dnia jego złożenia oraz zawiadomienia wnioskodawcy o sposobie jego załatwienia.