Służebny charakter udostępnienia informacji w drodze wyłożenia lub wywieszenia a orzecznictwo sądów administracyjnych

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej, informacja publiczna, która nie została udostępniona w Biuletynie Informacji Publicznej lub centralnym repozytorium, jest udostępniana na wniosek. Jedną z podstawowych konsekwencji takiego rozwiązania jest to, że nie można nie opublikować informacji w Biuletynie lub w centralnym repozytorium bądź odmówić jej udostępnienia w trybie wnioskowym, z powołaniem się na to, że informacja ta została wyłożona lub wywieszona w miejscach ogólnie dostępnych, lub jest dostępna za pomocą określonego urządzenia. Pomimo, wydawałoby się oczywistości takiego sposobu rozumienia przepisu, w orzecznictwie sądów administracyjnych pojawia się pogląd odmienny od zaprezentowanego. Dobrym przykładem może tu być jedno z nowszych orzeczeń Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie w sprawie o sygnaturze II SAB/Wa 314/11 (wyrok z dnia 30 listopada 2011 roku, CBOSA). W sprawie tej wnioskodawca zwrócił się do Kancelarii Prezydenta RP z wnioskiem o udostępnienie informacji publicznej obejmującej m.in. wypowiedzi Prezydenta na zorganizowanej przez niego konferencji. Zgodnie z wnioskiem udostępnienie miało nastąpić w formie stenogramów zawierających wypowiedzi. W odpowiedzi na pismo Kancelaria odmówiła udostępnienia wypowiedzi we wnioskowanej formie, z uwagi na to, że zapis stenograficzny obrad nie był prowadzony. Równocześnie poinformowano zainteresowanego, że w 2010 roku wydana została przez Kancelarię Prezydenta RP publikacja, zawierająca autoryzowany zapis spotkania. W piśmie poinformowano także o możliwości, sposobach i miejscach zapoznania się z ww. publikacją. Kancelaria wskazała, że publikacja może zostać udostępniona w budynku Kancelarii jak i w ogólnie dostępnych bibliotekach uprawnionych do otrzymywania bibliotecznych egzemplarzy obowiązkowych. W ocenie wnioskodawcy wskazana publikacja nie zawierała informacji, o którą występował. W związku z powyższym zwrócił się do Kancelarii o udostępnienie kopii zapisu fonograficznego konferencji. Kancelaria odmówiła udostępnienia informacji we wnioskowanej formie. Wnioskodawca wniósł skargę na bezczynność Szefa Kancelarii w zakresie udostępnienia informacji publicznej w formie kopii zapisu fonograficznego treści wystąpień Prezydenta RP. W sprawie tej Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie podzielił argumentację podmiotu zobowiązanego do udostępnienia, uznając ogólnodostępność informacji publicznej ujętej w publikacji pokonferncyjnej (dostępnej w siedzibie podmiotu zobowiązanego i w niektórych bibliotekach publicznych) za wyłączającą możliwość skorzystania z trybu wnioskowego. Abstrahując od kwestii zasadności samej skargi, należy podkreślić, że taki sposób załatwienia sprawy przez Kancelarię nie był właściwy. Nawet, jeśli przyjąć, że informacja, o jaką wnioskował zainteresowany znajdowała się w publikacji pokonferencyjnej i została ona udostępniona w trybie dopuszczonym w ustawie o dostępie do informacji publicznej – a więc w drodze wyłożenia w miejscach ogólnie dostępnych, to z uwagi na treść art. 10 ust. 1 tej ustawy nie zwalniało to Kancelarii z obowiązku udostępnienia informacji także na wniosek. W orzecznictwie sądów administracyjnych pojawia się także pogląd odmienny od zaprezentowanego. Przykładem może tu być wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu w sprawie o sygnaturze II SAB/Po 39/10 (wyrok z dnia 11 maja 2011 r., CBOSA). Sprawa ta dotyczyła skargi na bezczynność dyrektora jednego z poznańskich przedszkoli. Skarżący występował o doręczenie mu listem poleconym m.in. kopii statutu placówki. W odpowiedzi na wniosek przesłano wnioskodawcy drogą mailową informację, iż statut jest dostępny na prywatnej stronie internetowej przedszkola, której adres wskazano w treści wiadomości. W ocenie Sądu, w tym przypadku mógł znaleźć zastosowanie art. 11 pkt 1 u.d.i.p. Tym niemniej, jak trafnie podkreślił Sąd, tryb udzielenia informacji w drodze wyłożenia lub wywieszenia w miejscach ogólnie dostępnych nie jest tożsamy z zamieszczeniem danych na stronie Biuletynu Informacji Publicznej. Takie wywieszenie nie zwalnia bowiem organu z konieczności odpowiedzi na wniosek, a tryb ten ma charakter fakultatywny. W podobnym tonie wypowiedział się także Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w sprawie o sygnaturze II SAB/Wa 58/10 (wyrok z dnia 16 lipca 2010 r., LEX nr 674723). W rzeczonej sprawie wnioskodawcy wystąpili do wójta o udostępnienie w formie pisemnej wykazu mieszkańców, wraz z miejscem zamieszkania, którym wykonano oczyszczalnie przydomowe w ramach zamówień publicznych realizowanych przez gminę w oraz listę mieszkańców, których wytypowano do wykonania dwudziestu pięciu oczyszczalni przydomowych w następnym roku. W odpowiedzi na powyższy wniosek wójt poinformował wnioskodawców, że listy tych osób były publikowane przez wywieszenie na tablicy ogłoszeń oraz są do wglądu w urzędzie gminy u pracownika odpowiedzialnego merytorycznie za realizację zadania. Podkreślił jednocześnie, że żądane informacje są ogólnie dostępne i jako takie nie stanowią informacji publicznej udzielanej na wniosek. Argumentu tego nie podzielił Sąd, który uznał, że obowiązek udostępnienia informacji publicznej na wniosek w trybie przepisów ustawy o dostępie do informacji publicznej nie jest wyłączony automatycznie w każdym innym przypadku, gdy informacja ta została wcześniej udostępniona przez organ w inny przewidziany w tej ustawie sposób. Jak trafnie zauważył Sąd z faktu, że informacja została udostępniona w trybie art. 11 u.d.i.p. nie można wywodzić, iż zainteresowani nie mogą ubiegać się o udostępnienie tej informacji na wniosek, w trybie przepisów tej ustawy.