Trzeba pamiętać o tym, po co jest prawo do informacji

W 1996 r. NSA odział zamiejscowy w Łodzi nawiązał do prawa do informacji jako części praw człowieka (wyrok z 6 lutego 1996 r., sygn. akt SA/Ł 2722/95). Nie było jeszcze Konstytucji RP z 1997 r. i późniejszej ustawy o dostępie do informacji publicznej.

Inspirująca historia, którą przedstawia Zenon Michajłowski, o tym dlaczego to jest ważny wyrok i po co jest prawo do informacji.

Spotkanie odbyło się w ramach projektu Szkoła Działań Strażniczych realizowanego przez Fundację Stańczyka w Krakowie.

NSA oz. w Łodzi wyrok z 6 lutego 1996 r., sygn. akt SA/Ł 2722/95: (…) W utrzymanych w mocy przepisach Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej dotyczących praw obywatelskich, pochodzących z 1952 r., nie znajdujemy prawa do informacji znajdującego się w większości nowoczesnych konstytucji. Prawo do informacji wynika jednak z szerszego prawa do wyrażania opinii, ustanowionego w ratyfikowanej przez Polskę Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności /Dz.U. 1993 r. nr 61 poz. 284/. Zgodnie z art. 10 Konwencji „każdy ma prawo wolności wyrażania opinii; prawo to obejmuje wolność posiadania poglądów oraz otrzymywania i przekazywania informacji i idei bez ingerencji władz publicznych i bez względu na granice państwowe (…)”. Prawo do uzyskiwania informacji jest zatem – w ujęciu Konwencji, elementem szerszego prawa do swobodnego wyrażania opinii. Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie terytorialnym w rozdziale zatytułowany „władze gminy” wymienia mieszkańców gminy /wspólnoty samorządowej/ i określa ich uprawnienia do podejmowania rozstrzygnięć w głosowaniu powszechnym /poprzez wybory i referendum/ lub za pośrednictwem organów gminy, a ponadto stanowi, że w sprawach samoopodatkowania mieszkańców na cele publiczne oraz powołania rady gminy przed upływem kadencji rozstrzyga się wyłącznie w drodze referendum gminnego. Aby móc racjonalnie podejmować decyzje, mieszkańcy gminy powinni znać działalność organów gminy w różnych jej aspektach.(…)