Trzeci rok starań o uzyskanie informacji o „Tarczy antykorupcyjnej”

Ponieważ nie można było dotrzeć do dokładniejszych informacji, w kwietniu 2009 roku Antykorupcyjna Koalicja Organizacji Pozarządowych  wystąpiła do Kancelarii Prezesa Rady Ministrów z listem, w którym postawiliśmy 11 pytań dotyczących zasad powołania i działania oraz rezultatów projektu „Tarcza Antykorupcyjna”. Odpowiedź KPRM na pismo AKOP była ogólnikowa. Poinformowano, że „Tarcza Antykorupcyjna” nie ma sformalizowanego charakteru, a każda z tworzących ją służb – ABW, CBA i SKW – w ramach tego projektu wykonuje właściwe dla niej zadania, wykorzystując własne środki budżetowe. Podano również, że „do objęcia Tarczą wyselekcjonowano 161 procedur zamówień publicznych oraz 79 podmiotów przeznaczonych do prywatyzacji” . Na dwa kluczowe pytania, które brzmiały: 

1. „Prosimy o udostępnienie dokumentu określonego w tekście [Podsumowanie 500 dni rządu…] jako »polecenie Prezesa Rady Ministrów« wdrażające projekt o nazwie Tarcza Antykorupcyjna”. 

2. „Na jakiej podstawie prawnej i w jakim trybie »wyznaczeni funkcjonariusze służb specjalnych podjęli roboczą współpracę z upoważnionymi przedstawicielami wybranych ministerstw«? 

a) Kto i na jakich zasadach wyznaczył wymienionych w pytaniu funkcjonariuszy? 

b) Czy istnieją notatki z tych spotkań? Jeżeli tak, prosimy o przesłanie ich treści” – odmówiono odpowiedzi ze względu na ich niejawność.

W tej sytuacji Grażyna Kopińska dyrektor Programu Przeciw Korupcji Fundacji im. Stefana Batorego działając w imieniu Antykorupcyjnej Koalicji Organizacji Pozarządowych 17 września 2009 roku złożyła skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego na decyzję Prezesa Rady Ministrów odmawiającą dostępu do informacji publicznej. 22 stycznia 2010 roku Sąd stwierdził brak legitymacji skargowej u skarżącej i w związku z tym oddalił skargę. 

Koalicja zadecydowała podjąć ponownie próbę uzyskania tych informacji. Tym razem w swoim imieniu wystąpiło Stowarzyszenie Liderów Lokalnych Grup Obywatelskich. SLLGO powtórzyło całą procedurę w trybie ustawy o dostępie do informacji publicznej i tak jak poprzednio uzyskało odmowę. W konsekwencji 22 czerwca 2010 roku złożyło skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. WSA wydał w grudniu 2010 roku wyrok uchylający decyzję premiera i wskazał, że Prezes Rady Ministrów swoim działaniem pozbawił go możliwości skutecznego sprawowania wymiaru sprawiedliwości, ponieważ Premier nie przekazał sędziom dokumentu zawierającego informacje o „Tarczy” uniemożliwiając tym samym kontrolę prawidłowości zastosowania ustawy o ochronie informacji niejawnych. Premier złożył skargę kasacyjną podtrzymującą argumenty, że nie ma prawnych możliwości zaznajomienia sądu z informacjami uznanymi za niejawne i dlatego rozstrzygnięcie WSA uznaje za nieprawidłowe. 17 czerwca 2011 roku Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę kasacyjną podtrzymując uzasadnienie podane w wyroku WSA.

20 lipca 2011 roku Premier otrzymał wydany przez NSA wyrok z uzasadnieniem i w ciągu 14 dni od tego terminu powinien był udostępnić informację lub wydać odmowę jej udostępnienia. Nie podjął żadnych kroków. W związku z tym faktem 24 sierpnia br. Stowarzyszenie Liderów Lokalnych Grup Obywatelskich złożyło w Kancelarii PRM pismo wzywające Prezesa Rady Ministrów do wykonania wyroku.

Przebieg powyższej sprawy wskazuje na ograniczone możliwości kontrolowania działań administracji publicznej nie tylko przez obywateli i organizacje pozarządowe, ale też przez sądy. Szczególnie dotkliwym jest fakt, że Premier odmówił przekazania informacji dotyczących instrumentu mającego przeciwdziałać korupcji. Jednym z najlepszych mechanizmów zapobiegania korupcji jest przejrzystości życia publicznego, w tym przejrzystości procesów decyzyjnych.