Jak zadać pytanie?
Kiedy masz jakieś pytanie do władzy, zadaj je!
Może to być zwykły mail wysłany do urzędu, który posiada interesujące nas informacje. Nie musimy szukać adresu konkretnego urzędnika, możemy napisać na adres ogólny instytucji. Ważne, aby uściślić, w jakiej formie mają być udostępnione dokumenty i na jaki adres wysłane.
Przykładowa treść wniosku:
Wnoszę o przesłanie na ten adres mailowy skanów wszystkich umów zawartych w kwietniu tego roku przez wójta.
Nie musisz się podpisywać pod wnioskiem.
Urząd najpóźniej po 14 dniach kalendarzowych musi Ci odpowiedzieć.
Jeżeli urząd zamieścił oczekiwane przez Ciebie informacje w Biuletynie Informacji Publicznej – oznaczonym biało-czerwoną flagą, nie zdziw się, że w odpowiedzi otrzymasz link do strony internetowej BIP, pod którą znajdziesz interesujące Cię informacje.
Jeśli nie odpowie, lub jego odpowiedź będzie wymijająca czy niepełna, możesz napisać skargę. Gdy urząd wyda decyzję odmawiającą przekazania Ci informacji, najpierw trzeba się od tej decyzji odwołać. Chcesz dowiedzieć się krok po kroku, jak złożyć wniosek, napisać skargę, etc., zajrzyj do naszego Poradnika.
Niech Cię nie zastanawia to, czy możesz uzyskać jakieś informacje. Zasadą jest jawność, a nad ewentualnymi ograniczeniami będzie zastanawiał się urząd.
Kogo mogę pytać?
Zgodnie z artykułem 61 Konstytucji i ustawą o dostępie do informacji publicznej możemy pytać:
- Organy władzy publicznej – to nie tylko rząd, prezydent RP, Sejm czy Senat, to także samorząd terytorialny. Instytucje posiadające monopol w jakiejś dziedzinie – samorząd gospodarczy (np. izba rolnicza czy rzemieślnicza), samorząd zawodowy (np. rada adwokacka czy izba radcowska lub gospodarcza), partie polityczne;.
- Instytucje dysponujące publicznym majątkiem i realizujące zadania publiczne, np. spółki komunalne, szkoły, szpitale;
- Podmioty prywatne, np. organizacje społeczne, w zakresie w jakim powierzono im pieniądze publiczne lub wykonywanie zadań publicznych.
O co mogę pytać?
To, o co możesz zapytać rządzących, nazywamy informacją publiczną.
- Możesz pytać o wszystko, co dotyczy działalności instytucji wymienionych w art.61 Konstytucji.
Wszystko, co robią organy władzy publicznej, takie jak rząd, prezydent, premier czy wójt, w ramach swoich obowiązków to działalność publiczna, a zatem stanowi informację publiczną i możemy o to pytać. - Możesz pytać o wszystko, co jest związane z wydatkowaniem publicznych pieniędzy.
Na przykład o umowy podpisywane przez urząd, faktury, konkursy, etc. - Możesz pytać o informacje, które są w posiadaniu władz, a niekoniecznie zostały przez nie wytworzone.Taką informację będą na przykład wyniki kontroli przeprowadzonej przez zewnętrzny podmiot np. Regionalną Izbę Obrachunkową w urzędzie.
- Możesz uczestniczyć w posiedzeniach rady gminy, sejmu i senatu i je nagrywać.
Czasami spotykamy się z pytaniem, czy można też uczestniczyć w posiedzeniach komisji rady gminy. To uprawnienie gwarantowane jest nie przez Konstytucję, która mówi tylko o posiedzeniach całej rady, a przez ustawę o samorządzie gminnym – Art. 11b. ust. 2:Jawność działania organów gminy obejmuje w szczególności prawo obywateli
do uzyskiwania informacji, wstępu na sesje rady gminy i posiedzenia jej komisji,
a także dostępu do dokumentów wynikających z wykonywania zadań publicznych,
w tym protokołów posiedzeń organów gminy i komisji rady gminy.Możesz również upubliczniać te nagrania.
Pamiętaj!
Jeśli instytucja, która Cię interesuje, tylko częściowo jest zobowiązana do udzielania informacji publicznej (np. organizacja pozarządowa w zakresie, w jakim dysponuje publicznymi pieniędzmi), to dostaniesz informację tylko w tym zakresie.
Pomimo zapoznania się z naszymi materiałami nie jesteś w stanie uzyskać informacji? Władze w żaden sposób nie odpowiadają na Twoje pytania? Napisz do nas na adres: porady@siecobywatelska.pl