Zarządzanie lokalami socjalnymi a informacja publiczna

Wnioskodawca zwrócił się do burmistrza jednej z gmin z wnioskiem o udostępnienie informacji publicznej dotyczącej lokali socjalnych w obrębie konkretnie wymienionej nieruchomości.

Burmistrz odmówił udostępnienia informacji, twierdząc, że wnioskodawca nadużywa prawa do informacji. Organ tłumaczył, że pytający składał wielokrotnie wnioski o zmianę wynajmowanego lokalu socjalnego, a więc w tej sprawie poszukuje informacji jedynie na potrzeby prywatne. Co więcej, zgodnie z wyjaśnieniami organu osoba ta zdewastowała lokal socjalny, posiada znaczne zadłużenie za niepłacony czynsz i zostało wobec niej wszczęte postępowanie eksmisyjne.

Z twierdzeniami burmistrza nie zgodził się organ odwoławczy (samorządowe kolegium odwoławcze), który uchylił wspomnianą decyzję o odmowie udostępnienia informacji publicznej i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania.

Burmistrz został więc zmuszony do ponownego przeanalizowania wniosku, ale i tym razem uznał, że wnioskodawca nadużywa prawa do informacji, zatem wnioskowana informacja w ogóle nie stanowi informacji publicznej.

Ostatecznie sprawa trafiła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach, który w nieprawomocnym* wyroku z 17 stycznia 2024 r. o sygn. akt II SAB/Ke 114/23 uwzględnił skargę na bezczynność i zobowiązał burmistrza do załatwienia wniosku pytającego.

Uzasadniając wyrok, Sąd nie miał wątpliwości, że wnioskowana informacja stanowi informację publiczną, a motywy pytającego nie mają w tej sprawie żadnego znaczenia:

W piśmie z 26 maja 2023 r. stanowiącym w istocie odmowę udzielenia skarżącemu informacji publicznej dotyczącej liczby niezasiedlonych lokali w budynku przy ul. B. […], organ stwierdził, że skarżący nadużywa prawa. Powyższe pismo nie zawiera jednak żadnego uzasadnienia w tej kwestii. (…) Po pierwsze organ wadliwie w tej decyzji przyjmuje, że żądanie dotyczące informacji o liczbie niezasiedlonych lokali w budynku przy ul. B. […] nie ma waloru informacji publicznej, wskazując, że informacje te mają służyć celom prywatnym wnioskodawcy, a mianowicie wykorzystaniu w zgłaszanych do Gminy nieustających żądaniach zamiany lokalu, którego skarżący jest najemcą – na inny lokal.

Po drugie, nie zasługują na uwzględnienie zawarte w odpowiedzi na skargę twierdzenia organu, że skarżący nadużywa prawa do informacji, gdyż korzysta z tej instytucji dla innego celu niż troska o dobro publiczne, jakim jest prawo do przejrzystego państwa, jego struktur, przestrzeganie prawa przez podmioty życia publicznego, jawność administracji i innych organów i.t.p., co ma uzasadniać odmowę udostępnienia informacji publicznej. W orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego akcentuje się, że z punktu widzenia przepisów u.d.i.p. motywy, jakie towarzyszą wnioskodawcy przy zgłoszeniu żądania, nie mają znaczenia. Ustawa ta nie wymaga ich podawania, a co więcej zabrania nawet podmiotowi do którego został skierowany wniosek domagania się ich ujawnienia. (…) Tylko w przypadku tzw. informacji przetworzonej, o której mowa w art. 3 ust. 1 pkt 1 u.d.i.p. wnioskodawca winien wykazać, że uzyskanie informacji przetworzonej jest szczególnie istotne dla interesu publicznego. Wówczas istotne jest, czy żądanie jest motywowane względami prywatnymi, czy publicznymi (…).

Nie budzi wątpliwości Sądu, że informacja dotycząca liczby niezasiedlonych lokali w budynku przy ul. B. […] ma charakter informacji prostej, a w związku z tym motywy, jakimi kieruje się skarżący, żądając jej udostępnienia w świetle zaprezentowanej linii orzeczniczej NSA, nie mają znaczenia. (…) Natomiast ani z pisma z 26 maja 2023 r. ani z uchylonej przez SKO decyzji z 23.03.2023 r. bądź odpowiedzi na skargę z 8 listopada 2023 r. nie wynika, że skala, częstotliwość i charakter składanych przez skarżącego pism wymagają od organu znacznego zaangażowania i wpływają negatywnie na sposób funkcjonowania tego podmiotu. Poza zawartym w odpowiedzi na skargę stwierdzeniem, że skarżący w czerwcu 2022 r. otrzymał informację o liczbie niezasiedlonych lokali w przedmiotowym budynku, brak jest jakichkolwiek konkretnych danych świadczących o nadużywaniu prawa w tym zakresie przez stronę. Trudno uznać, że skarżący swoim działaniem próbuje „wymusić” na organie zamianę lokalu socjalnego na lokal o wyższym standardzie, skoro to sam organ określa zasady, na jakich przyznaje bądź dokonuje zamiany wynajmowanych lokali.

*UWAGA! Nieprawomocny wyrok oznacza, że jedna ze stron mogła zaskarżyć go, tj. wnieść skargę kasacyjną do NSA, a na dzień zamieszczenia tego artykułu nie opublikowano jeszcze ostatecznego wyroku.