Publikacja rejestru umów w Biuletynie Informacji Publicznej a udostępnianie umów na wniosek

W lipcu 2020 r. wnioskodawca zwrócił się do wójta jednej z gmin z wnioskiem o udostępnienie umów zawartych od kwietnia 2020 r. do czasu udzielenia odpowiedzi (symbol/numer sprawy, przedmiot umowy, z kim została zawarta, na jaki okres, wartość umowy, osoba odpowiedzialna za realizację umowy).  

Wójt odmówił jednak udostępnienia powyższej informacji twierdząc, że jest to informacja przetworzona. W decyzji administracyjnej wyjaśnił, że nie prowadzi rejestru umów, który uwzględniałby wnioskowane dane, więc udzielenie informacji wiązałoby się z zaangażowaniem co najmniej 12. pracowników. 

Argumenty wójta podzieliło samorządowe kolegium odwoławcze, a następnie WSA w Warszawie, który oddalił skargę wnioskodawcy wyrokiem z 15 października 2021 r. o sygn. akt II SA/Wa 230/21. 

Skarżący (wnioskodawca) wniósł jednak skargę kasacyjną od wspomnianego wyroku. Ostatecznie sprawą zajął się NSA, który w wyroku z 1 czerwca 2023 r. o sygn. akt III OSK 223/22 uchylił zaskarżony wyrok oraz decyzje wydane przez wójta i samorządowe kolegium odwoławcze. 

Sąd stwierdził, że podnoszone przez skarżącego kasacyjnie (wnioskodawcę) stanowisko w zasadniczy sposób wpływa na ocenę przyjętych wcześniej okoliczności faktycznych. W wydanej decyzji administracyjnej wójt w ogóle nie ujawnił faktu udostępniania w Biuletynie Informacji Publicznej (BIP) rejestru umów za lata 2016-2019 i nie wykazał, że pozyskanie wnioskowanych informacji wymagałoby znacząco intensywniejszego zaangażowania osobowego, czasowego, czy technicznego od tego, które organ podejmował w okresie, gdy analogiczne informacje były publikowane w BIP jako informacje nieprzetworzone: 

Podnoszone w granicach zarzutu naruszenia art. 8, art. 11, art. 77 § 1 oraz art. 107 § 3 k.p.a. argumenty w zasadniczy sposób wpływają na ocenę przyjętych przez WSA, a wcześniej przez Organy, okoliczności faktycznych. Skarżący kasacyjnie twierdzi, że w latach 2016-2019 na stronie podmiotowej Biuletynu Informacji Publicznej Gminy M. publikowano rejestr umów, w którym ujawniano dokładnie te informacje, o jakie zwrócił się wnioskiem dostępowym z […] lipca 2020 r. Z załączonych do wniosku wydruków z tego rejestru, za miesiące październik, listopad i grudzień 2019 r. wynika, że Gmina istotnie co miesiąc publikowała rejestr zawieranych umów. Sporządzano go w formule tabelarycznej, gdzie w poszczególnych rubrykach ujawniano numer umowy, przedmiot umowy, strony umowy, datę zawarcia i datę zakończenia umowy, wartość umowy oraz osoby odpowiedzialne z ramienia Gminy za realizację umowy. Na dzień orzekania przez Naczelny Sąd Administracyjny, na stronie internetowej Biuletynu Informacji Publicznej Gminy M., w zakładce Rejestr Umów – https: […] – nadal znajduje się pełny rejestr umów zawartych przez Gminę za lata 2016 – 2019. Dodatkowo, fakt prowadzenia i udostępniania rejestru umów w okresie od 1 lutego 2016 r. do 19 lutego 2020 r., potwierdził Wójt Gminy M. w piśmie z […] grudnia 2021 r., stanowiącym odpowiedź na wniosek dostępowy Skarżącego z […] listopada 2021 roku. W tym stanie rzeczy twierdzenia Organu o przetworzonym charakterze wnioskowanych przez Skarżącego informacji, w związku z koniecznością zaangażowania czasowego pracowników w celu ich przygotowania i wytworzenia przestają być przekonujące. Z przedstawionych okoliczności wynika, że Organ przez okres 4 lat systematycznie przygotowywał i upubliczniał te informacje na stronie BIP. Oznacza to, że Organ uznał, iż informacje te powinny zostać upublicznione, oraz że dysponuje zasobami ludzkimi, czasowymi i technicznymi na przygotowanie tych informacji. Co istotne, udostępnianie przedmiotowych informacji przez tak długi czas na stronie BIP niewątpliwe świadczy o tym, że w ocenie Organu nie były to informacje przetworzone. W takim skonfigurowaniu nie można ustalić, z jakich przyczyn Organ aktualnie twierdzi, że te same informacje stanowią informację publiczną przetworzoną. Z przedstawionych przez Skarżącego wydruków wynika, że w okresie październik-grudzień 2019 Gmina zawarła 81 umów. Z kolei w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji podano, że w okresie 1 kwietnia 2020 r. – 27 lipca 2020 r. –a więc w okresie niemal czterech miesięcy – Gmina zawarła 130 umów. Średnia miesięczna liczba zawieranych przez Gminę umów w okresie, którego dotyczy wniosek dostępowy nie jest więc znacząco inna od średniej właściwej dla okresu, gdy Gmina udostępniała rejestr umów na stronie BIP. Odnotować również należy, że wyjaśnienia wymaga monitowana przez Skarżącego kwestia, że zestawienie wnioskowanych przez niego informacji może nastąpić automatycznie, przez odpowiednią konfigurację funkcji programu finansowo-księgowego. Nie formułując definitywnych ocen w tym zakresie Naczelny Sąd Administracyjny zauważa jednak, że układ graficzny i redakcyjny rejestrów umów udostępnianych na stronie BIP Gminy nie wyklucza trafności uwag Skarżącego.