Informacja przetworzona – uzasadnienie nie może być lakoniczne

Wnioskodawca zwrócił się do pewnej spółki z wnioskiem o udostępnienie skanów rozliczenia dotacji oświatowej otrzymanej w 2019 r. na prowadzenie Szkoły Mistrzostwa Sportowego oraz skanów umów zawartych z osobami lub firmami, dotyczących wykonywania funkcji kierowniczych w szkole, o ile ich wynagrodzenie było finansowane z otrzymanej dotacji oświatowej.

Spółka uznała, że wnioskowana informacja stanowi informację przetworzoną i wezwała wnioskodawcę do wykazania szczególnie istotnego interesu publicznego. Argumentowano, że pytania obejmują szeroki zakres i dotyczą Szkoły Mistrzostwa Sportowego, które nie funkcjonuje już w obowiązującym systemie edukacji. Przygotowanie informacji zakłóciłoby normalny tok działania organu i utrudniłoby wykonywanie powierzonych czynności.

Ostatecznie sprawa trafiła do WSA w Olsztynie, który w wyroku z 20 czerwca 2023 r. o sygn. akt II SA/Ol 239/23 uchylił zaskarżone decyzje o odmowie udostępnienia informacji publicznej. Sąd wyjaśnił, że powołując się na informację przetworzoną, spółka w istocie może zdecydować o ograniczeniu prawa do informacji, mimo że pytania wciąż dotyczą informacji publicznej. Co prawda spółka ma do tego prawo, ale jeśli chce powołać się na informację przetworzoną, to musi podać konkretne argumenty przemawiające za odmową udostępnienia informacji. Nie mogą to być ogólnikowe okoliczności pasujące do każdej sprawy:

Należy mieć również na uwadze, że kwalifikacja żądania jako dotyczącego informacji przetworzonej stanowi w istocie ograniczenie konstytucyjnie gwarantowanego prawa do informacji publicznej (art. 61 Konstytucji RP), gdyż wymusza na wnioskodawcy wykazanie szczególnego interesu publicznego w udostępnieniu informacji, a w razie braku skutkuje odmową udostępnienia informacji, która wszakże cały czas pozostaje informacją publiczną. Z tego względu, uzasadnienie kwalifikacji informacji jako przetworzonej nie może sprowadzać się do podania kilku ogólnikowych okoliczności, pasujących do każdej sprawy. Jeżeli podmiot zobowiązany chce prawidłowo wykazać zasadność swojej kwalifikacji, musi podać konkretne argumenty.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt rozpoznawanej sprawy, należy stwierdzić, że argumenty przywołane przez Spółkę w wydanych decyzjach nie przekonują o prawidłowości oceny, że wniosek skarżącego z 25 listopada 2022 r. dotyczy informacji przetworzonej. Poza powołaniem się na ugruntowane orzecznictwo sądów administracyjnych dotyczące kwalifikacji informacji publicznej jako „przetworzonej”, w uzasadnieniach decyzji nie podano żadnych konkretnych danych, które mogłyby przekonująco uzasadnić zakwalifikowanie żądanych dokumentów jako informacji przetworzonej (…). 

WSA w Gdańsku odniósł się również do innego argumentu spółki. Chociaż od początku postępowania podnosiła ona, że odmawia udostępnienia informacji ze względu na informację przetworzoną, to na etapie odpowiedzi na skargę przedstawiła nowy argument, mianowicie, że skarżący ,,nadużywa’’ prawa do informacji. Sąd wyjaśnił jednak, że argumenty zawarte w odpowiedzi na skargę nie mogą zastępować uzasadnienia decyzji:

Zauważyć jednak należy, że w niniejszej sprawie organ nie odmówił udostępnienia skarżącemu informacji publicznej z uwagi na nadużycie przez niego prawa do dostępu do informacji publicznej, lecz z uwagi na to, że żądane informacje są informacją przetworzoną, a skarżący nie wykazał istnienia przesłanki wskazanej w art. 3 ust. 1 pkt 1 u.d.i.p. Dodać należy, że okoliczności podniesione w odpowiedzi na skargę, nie mogą zastępować argumentacji zawartej w wydanej decyzji. Pismo procesowe, jakim jest odpowiedź na skargę, nie może bowiem zastąpić, czy uzupełnić uzasadnienia decyzji. Jedynie uzasadnienie decyzji ostatecznej stanowi wyłączną podstawę oceny jej zgodności z prawem (zob. wyrok NSA z dnia 11 stycznia 2023 r., sygn. akt III OSK 6549/21, dostępny w CBOSA).