Prawo do informacji publicznej przysługuje każdemu, także pytającemu w interesie prywatnym

Mieszkaniec zawnioskował do prezydenta miasta o udostępnienie informacji publicznej dotyczącej kontroli wewnętrznych z 2022 roku, które nie zostały opublikowane w Biuletynie Informacji Publicznej (BIP). Prezydent odmówił udostępnienia, uznając, że wniosek służył interesowi prywatnemu (żonie skarżącego, która prowadziła spór sądowy z urzędem miasta), a nie publicznemu.

Wyrok WSA w Krakowie (7 listopada 2023 r., II SAB/Kr 190/23):

Uwzględnił częściowo skargę:

• Zobowiązał Prezydenta do rozpatrzenia wniosku w ciągu 14 dni (pkt I).
• Stwierdził bezczynność organu, ale bez rażącego naruszenia prawa (pkt II).
• Oddalił skargę w pozostałym zakresie (pkt III).
• Zasądził 100 zł kosztów od Prezydenta na rzecz T.S. (pkt IV).

Skargi kasacyjne:

Prezydent zaskarżył wyrok, twierdząc, że:

• Informacja nie miała charakteru publicznego.
• Wniosek dotyczył interesu prywatnego.
• Udzielono odpowiedzi, więc nie było bezczynności.

Wnioskodawca zaskarżył wyrok w części, w której:

• Nie stwierdzono rażącego naruszenia prawa.
• Nie wymierzono grzywny organowi.

Rozstrzygnięcie NSA (15 maja 2025 r., III OSK 1060/24):

Oddalono skargę kasacyjną Prezydenta.

• NSA uznał, że żądana informacja ma charakter publiczny, niezależnie od motywów wnioskodawcy.
• NSA podkreślił, że każdy ma prawo do informacji publicznej, niezależnie od celu jej uzyskania.
• Organ nie może oceniać intencji wnioskodawcy ani odmawiać odpowiedzi bez wydania decyzji administracyjnej.

Uchylono punkty II i III wyroku WSA i przekazano sprawę do ponownego rozpoznania.

NSA uwzględnił skargę kasacyjną wnioskodawcy, stwierdzając, że:

• WSA nie dokonał pełnej oceny, czy bezczynność miała miejsce z rażącym naruszeniem prawa.
• WSA nie rozważył wszystkich okoliczności sprawy (m.in. możliwego uprzedzenia urzędnika, wykorzystywania danych osobowych, braku decyzji administracyjnej, itp.).
• Uzasadnienie wyroku WSA było niewystarczające i nie poddawało się kontroli kasacyjnej.

Kluczowe wnioski:

• Prawo do informacji publicznej przysługuje każdemu, niezależnie od tego, czy żądana informacja ma znaczenie dla interesu prywatnego czy publicznego.
• Odmowa udzielenia informacji wymaga decyzji administracyjnej.
• W przypadku zarzutów nadużycia prawa, organ musi wykazać to w sposób formalny i uzasadniony.
• WSA musi szczegółowo ocenić wszystkie okoliczności przy stwierdzaniu rażącego naruszenia prawa i ewentualnej grzywny.

Analizowanie wyroków wspiera National Endowment for Democracy.