Opinie i ekspertyzy

Zgodnie z utrwaloną linią orzeczniczą informacja publiczna jest rozumiana szeroko. Informacją publiczną jest każda wiadomość wytworzona lub odnoszona do szeroko rozumianych władz publicznych oraz wytworzona lub odnoszona do innych podmiotów wykonujących funkcje publiczne w zakresie wykonywania przez nie zadań władzy publicznej i gospodarowania mieniem komunalnym lub majątkiem Skarbu Państwa (zob.: M. Jaśkowska, "Dostęp do informacji publicznych w świetle orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego", Toruń 2002, wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia: 30 października 2002 r., sygn. akt II SA 1956/02 - publ. M. Prawn. 2002/23/1059, 25 marca 2002 r. sygn. akt II SA 4059/02 – publ. M. Prawn. 2003/10/436, wyrok NSA z dnia 12 grudnia 2006 r. sygn. akt I OSK 123/06 – Lex 291357). „Informacją publiczną są nie tylko dokumenty bezpośrednio zredagowane lub technicznie wytworzone przez organ administracji publicznej, (...) ale także te dokumenty, których organ używa do zrealizowania powierzonych mu prawem zadań, nawet gdy prawa autorskie należą do innego podmiotu” (I OSK 517/06). W takim wypadku nie chodzi o rozporządzenie prawami autorskimi, lecz o dostęp do treści dokumentu stworzonego właśnie na zlecenie organu administracji publicznej w celu realizacji zadań publicznych (zob.: wyrok NSA z dnia 15 lipca 2011 r., sygn. akt I OSK 667/11; wyrok z dnia 9 lutego 2007 r. sygn. akt I OSK 517/06; z dnia 7 grudnia 2010 r. sygn. akt I OSK 1774/10; z dnia 18 września 2008 r. sygn. akt I OSK 315/08). Nie ma wątpliwości, że w tej definicji mieszczą się opinie i ekspertyzy przygotowane na rzecz organów władzy publicznej. Ograniczenie dostępu do informacji publicznej są wprost wskazane w ustawie o dostępie do informacji publicznej i powinny być traktowane zawężająco. Temu rozumieniu nie stoją na przeszkodzie przepisy u.d.i.p. Art. 6 ust. 1 pkt. 4 u.d.i.p stanowi, że udostępnieniu podlega:
a) treść i postać dokumentów urzędowych, w szczególności:
– treść aktów administracyjnych i innych rozstrzygnięć,
– dokumentacja przebiegu i efektów kontroli oraz wystąpienia, stanowiska, wnioski i opinie podmiotów ją przeprowadzających,
b) stanowiska w sprawach publicznych zajęte przez organy władzy publicznej i przez funkcjonariuszy publicznych w rozumieniu przepisów Kodeksu karnego,
c) treść innych wystąpień i ocen dokonywanych przez organy władzy publicznej,
d) informacja o stanie państwa, samorządów i ich jednostek organizacyjnych.
W wykazie tym nie ma opinii czy ekspertyz sporządzanych przez podmioty zewnętrzne na rzecz organów administracji. Ale sformułowanie „w szczególności” oznacza, że jest to katalog otwarty. Opinie i ekspertyzy sporządzone na zlecenie organu władzy publicznej są materiałami urzędowymi w rozumieniu art. 4 pkt 2 u.d.i.p. Pełnią funkcję służebną w procesie podejmowania decyzji i nie stanowią przedmiotu prawa autorskiego. Należy w tym miejscu przywołać orzeczenie Sądu Najwyższego w sprawie IV CKN 458/00, w którym wskazano, że materiałem urzędowym jest "to, co pochodzi od urzędu lub innej instytucji państwowej bądź dotyczy sprawy urzędowej, bądź powstało w rezultacie zastosowania procedury urzędowej".