RPO pisze do MSWiA o problemach w dostępie do informacji publicznej

Rzecznik w swoim wystąpieniu z dnia 18 października 2010 r. porusza szereg problemów, które wynikają zarówno z braku działań legislacyjnych jak i rzeczywistej praktyki dostępu do informacji publicznej. RPO postuluje, aby w ramach prowadzonych przez MSWiA prac na implementacją Dyrektywy 2003/98/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 17 listopada 2003 r. w sprawie ponownego wykorzystania informacji sektora publicznego (piszemy o tym w dziale Nowelizacja ustawy)  dokonano przeglądu i oceny funkcjonowania aktualnej ustawy o dostępie do informacji publicznej (ustawa).

W ramach trudności w stosowaniu ustawy RPO wskazuje pojęcie „informacji publicznej,  „dokumentu urzędowego”, „informacji przetworzonej” wraz z pojęciem „szczególnie istotny interes publiczny” oraz podmiotów zobowiązanych do udostępniania informacji publicznej. RPO sygnalizuje, iż przyjęta w nowelizacji propozycja definicji informacji publicznej zawęża zakres wynikający z normy konstytucyjnej. Następnie wskazane są trudności w określeniu katalogu ustaw ograniczających dostęp do informacji publicznej, w tym wyłączanie jawności całego dokumentu w przypadku wystąpienia w nim jednej tylko informacji prawnie chronionej. Ponadto RPO zwraca uwagę na problemy z wyznaczaniem i pobieraniem opłat za udostępnianie informacji publicznej.

Duża część wystąpienia RPO dotyczy realiów funkcjonowania Biuletynów Informacji Publicznej, w szczególności w kontekście nie wykonania obowiązku wynikającego z art. 9 ust. 4 pkt 3 ustawy polegającego na udostępnieniu nieodpłatnie przykładowego oprogramowania do prowadzenia BIPów (piszemy o prowadzonych działaniach w tej kwestii MSWiA wybrało wykonawcę Scentralizowanego Systemu Dostępu do Informacji Publicznej).
Rzecznik zauważa, iż problemy z realizacją ustawy nie są tylko i wyłącznie problemami legislacyjnymi, a również wynikają z braku odpowiednich działań na rzecz kształtowania świadomości, w tym prawnej, na temat dostępu do informacji publicznej. Jednym z proponowanych w piśmie rozwiązań mogą być szkolenia dla administracji oraz pomoc w opracowaniu w poszczególnych podmiotach podziału zadań w zakresie udostępniania informacji publicznej.

W piśmie wymieniane są raporty:

• Zdiagnozowanie potencjału administracji samorządowej, ocena potrzeb szkoleniowych kadr urzędów administracji samorządowej oraz przygotowywanie profili kompetencyjnych kadr urzędów  administracji samorządowej – przygotowany przez MSWiA,
• Dostęp do informacji publicznej w Polsce w oczach ekspertów – przygotowane dla Stowarzyszenia Liderów Lokalnych Grup Obywatelskich przez Klinikę Dialogu,
• Przejrzystość Administracji Rządowej – przeprowadzonego przez Centrum Monitoringu Wolności Prasy SDP we współpracy z Akademią Liderów Innowacji i Przedsiębiorczości Fundacji dr Bogusława Federa.

Wymieniane pisma:

• pismo podsekretarza stanu MSWiA z dnia 4 marca 2009 r. ozn.: BMP-079-868/09/AR,
• pismo podsekretarza stanu MSWiA z dnia 31 sierpnia 2009 r. ozn.: BMP-079-6871/09/AR.