Dostęp do uwag Komisji Europejskiej w sprawie funduszy europejskich

Wnioskodawca zwrócił się do marszałka województwa z wnioskiem o udostępnienie informacji publicznej w zakresie uwag Komisji Europejskiej do projektu dotyczącego funduszy europejskich w województwie na lata 2021-2027. 

Organ nie udostępnił informacji twierdząc, że ze względu na etap negocjacji prowadzonych z Komisją Europejską, uwagi zgłoszone do projektu regionalnego programu operacyjnego Fundusze Europejskie dla Łódzkiego 2021-2027 mają charakter roboczy i stanowią dokument wewnętrzny. Wskazano również, że wnioskodawca zwrócił się o udostępnienie dokumentów do Komisji Europejskiej, a ta przedstawiła tożsame stanowisko. 

Sprawa trafiła do WSA w Łodzi, który to w wyroku z 16 listopada 2022 r. o sygn. akt II SAB/Łd 163/22 uwzględnił skargę. Sąd stwierdził, że wniosek dotyczył dokumentu sporządzonego przez organ Unii Europejskiej, więc rozpoznając tenże wniosek, marszałek województwa powinien był stosować Rozporządzenie unijne w sprawie publicznego dostępu do dokumentów. Sąd doszedł też do przekonania, że wnioskowana informacja stanowi informację publiczną w świetle regulacji ww. rozporządzenia. 

Marszałek województwa wniósł jednak skargę kasacyjną od wspomnianego wyroku, a NSA wyrokiem z 15 marca 2024 r. o sygn. akt III OSK 589/23 uwzględnił tę skargę, uchylając wyrok WSA w Łodzi i przekazując sprawę do ponownego rozpoznania temu sądowi. NSA przyjął odmiennie, że na obecnym etapie podstawę prawną rozpatrywania wniosku powinny stanowić przepisy Ustawy o dostępie do informacji publicznej, nie zaś rozporządzenia unijnego: 

(…) Z powyższego wynika, że zasadniczo do wniosków o udostępnienie dokumentów wytworzonych przez organy Unii Europejskiej, a znajdujących się w posiadaniu państw członkowskich UE, wniosek o udostępnienie informacji publicznej podlega przepisom krajowym. Jedynie w przypadkach określonych w art. 5 rozporządzenia nr 1049/2001, tj. przede wszystkim w przypadku przekazania wniosku przez państwo członkowskie do instytucji UE, wniosek taki podlega rozpoznaniu na podstawie przepisów rozporządzenia nr 1049/2001.

W tych okolicznościach sprawa wróciła ponownie do WSA w Łodzi, który to w prawomocnym wyroku z 21 maja 2024 r. o sygn. akt II SAB/Łd 47/24 i tym razem stwierdził bezczynność marszałka województwa i zobowiązał go do rozpatrzenia wniosku. 

Sąd podkreślił, że jego wykładnia jest podyktowana opisanym powyżej wyrokiem NSA, dlatego też będzie oceniał, czy czy żądana informacja podlega udostępnieniu w trybie przepisów krajowych. Zdaniem WSA w Łodzi w sprawie mamy do czynienia z informacją publiczną:

Program Fundusze Europejskie dla Łódzkiego 2021-2027 stanowi regionalny program operacyjny, o którym mowa w art. 15 ust. 4 pkt 1 ustawy z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (tekst jedn. Dz.U. z 2021 r. poz. 1057 ze zm.) (dalej: u.z.p.p.r.). Projekt regionalnego programu operacyjnego opracowuje oraz uzgadnia zarząd województwa we współpracy z ministrem właściwym do spraw rozwoju regionalnego (art. 18 pkt 2 u.z.p.p.r.).

Programy operacyjne, w oparciu o Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/1060 z 24 czerwca 2021 r. ustanawiające wspólne przepisy dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego Plus, Funduszu Spójności, Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji i Europejskiego Funduszu Morskiego, Rybackiego i Akwakultury, a także przepisy finansowe na potrzeby tych funduszy oraz na potrzeby Funduszu Azylu, Migracji i Integracji, Funduszu Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Instrumentu Wsparcia Finansowego na rzecz Zarządzania Granicami i Polityki Wizowej (Dz.U.UE.L.2021.231.159) państwa członkowskie przygotowują w celu wdrażania Funduszy w odniesieniu do okresu od 1 stycznia 2021 r. do 31 grudnia 2027 r. Państwa członkowskie przygotowują programy zgodnie ze udostępnionym wzorem oraz przedkładają programy Komisji. Komisja ocenia program i jego zgodność z rozporządzeniem i rozporządzeniami dotyczącymi poszczególnych Funduszy, a także – w przypadku EFRR, EFS+, Funduszu Spójności, FST i EFMRA – jego spójność ze stosowną umową partnerstwa. Komisja ma kompetencje zgłosić swoje uwagi do takiego programu oraz przyjmuje decyzję zatwierdzającą program (art. 21 i 23 rozporządzenia).

(…)

Biorąc powyższe pod uwagę, w żaden sposób nie można uznać, że uwagi Komisji Europejskiej do Programu Fundusze Europejskie dla Łódzkiego 2021-2027, o których udostępnienie wnioskował skarżący stanowią dokument wewnętrzny. Wnioskowany dokument: 1) został wytworzony przez Komisję Europejską (a nie przez organ), 2) stanowił oficjalne stanowisko Komisji w sprawie projektu Programu Fundusze Europejskie dla Łódzkiego 2021-2027, 3) został skierowany na zewnątrz – do Zarządu Województwa Łódzkiego, który w oparciu o ten dokument dokonywał korekty projektu Programu. Tym samym nie można uznać uwag Komisji Europejskiej do Programu Fundusze Europejskie dla Łódzkiego 2021-2027 za dokument wewnętrzny, niepodlegającego udostępnieniu, jak chciał tego organ. Nie budzi wątpliwości Sądu, że dokument ten jako zawierający informację o sprawach publicznych, którymi są niewątpliwie uwagi Komisji Europejskiej do Programu Fundusze Europejskie dla Łódzkiego 2021-2027, stanowi informację publiczną podlegającą udostępnieniu w trybie ustawy o dostępie do informacji publicznej.

(…)

Skoro wnioskowana przez skarżącego informacja stanowi informację publiczną, to powinna zostać udostępniona w trybie i na zasadach określonych w ustawie o dostępie do informacji publicznej, chyba że podlega ochronie, o jakiej mowa w art. 5 u.d.i.p. Organ nie podnosił jednak, aby w okolicznościach kontrolowanej sprawy zastosowanie miał art. 5 u.d.i.p.