Anonimowi artyści za publiczne pieniądze

Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego chce, aby dane osobowe i honoraria artystów pochodzące z publicznych pieniędzy były niejawne. Uwagi ministerstwa zostały uwzględnione i są obecnie częścią propozycji zmian w ustawie Prawo zamówień publicznych.

Ministerstwo wniosło swoje uwagi do projektu, który miał m.in. podnosić wysokość progu determinującego stosowanie ustawy Prawo zamówień publicznych. Uwaga ministerstwa została przyjęta i włączona do nowych projektów zmiany ustawy.

Według MKiDN, artyści oraz inni twórcy, których dane i wysokość honorarium umieszcza się w ogłoszeniach o udzieleniu zamówienia publicznego, wyrażają z tego powodu „ostry sprzeciw”. W związku z tym, w art. 8 ust. 5 ustawy ma się znaleźć zapis, zgodnie z którym „nie ujawnia się danych osobowych lub wysokości wynagrodzenia wykonawcy zamówienia udzielonego na podstawie art. 67 ust. 1 pkt 1 lit.b – w zakresie działalności kulturalnej w rozumieniu ustawy z dnia 25 października 1991 o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej, lub lit. c, (zamówienie z wolnej ręki – przyp. KI) jeżeli wykonawca najpóźniej przed zawarciem umowy zastrzegł, że te informacje nie mogą być udostępniane.”
W naszej opinii takie propozycje są niczym nieuzasadnione i godzą w zasadę jawności finansów publicznych. Osoby, niezależnie od wykonywanego zawodu lub działalności, które korzystają z publicznych pieniędzy, nie powinny pozostać anonimowe. Wysokość honorarium jest informacją o gospodarowaniu mieniem publicznym i to od wyłaniającego zależy odpowiednie jego uzasadnienie.  Zatajanie informacji o kosztach poniesionych przez instytucje publiczne jest naganną praktyką, która może upowszechnić zjawiska korupcyjne. Nasza negatywna ocena przyjętych propozycji wynika przede wszystkim z faktu, że na temat podobnych okoliczności wypowiedział się Sąd Najwyższy w wyroku 8 listopada 2012 r. potwierdzając, że dane osób, które zawarły umowy z jednostkami samorządu terytorialnego oraz wysokość honorariów muszą zostać ujawnione opinii publicznej.

Prezentowany w propozycji zmian pomysł wyłączenia jawności tych danych w stosunku do jednej z grup wykonawców, może również w przyszłości wiązać się z dalszym ograniczaniem jawności przebiegu, zarówno procedury zamówień publicznych, jak i pozostałych sposobów gospodarowania majątkiem publicznym.