Logo Logo Menu
Zamknij

W Urzędzie Miasta Krakowa informacja tajna okazała się jawna

Aby dana informacja była niejawna, musi posiadać klauzulę tajności, nadaną w ściśle określony sposób. W Urzędzie Miasta Krakowa o tym nie wiedziano. Sprawa wyszła na jaw, gdy Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie rozpatrywał skargę wnioskodawcy, któremu odmówiono udostępnienia dokumentów, ponieważ – zdaniem podpisującego decyzję Ryszarda Marka, Pełnomocnika Prezydenta Miasta Krakowa ds. Ochrony Informacji Niejawnych – nadano im klauzulę „poufne”.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w wyroku z dnia 24 października 2012 r., sygn. akt II SA/Kr 1154/12, ustalił:

Zgodnie z art. 19 ust. 1 ustawy z dnia 22 stycznia 1999 r. o ochronie informacji niejawnych, klasyfikowanie informacji niejawnej oznacza przyznanie tej informacji, w sposób wyraźny, przewidzianej w ustawie jednej z klauzul tajności. W myśl ustępu 2 powołanego przepisu, klasyfikowanie informacji niejawnej zawartej w materiale, a zwłaszcza utrwalonej w dokumencie, polega na oznaczeniu tego materiału odpowiednią klauzulą tajności. Zgodnie z § 2 Rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 5 października 2005 r. w sprawie sposobu oznaczania materiałów, umieszczania na nich klauzul tajności, a także zmiany nadanej klauzuli tajności (Dz. U. z 2005 r., Nr 205, poz. 1696), materiały zawierające informacje niejawne utrwalone na piśmie, dalej zwane „pismem”, oznacza się w następujący sposób: na pierwszej stronie pisma umieszcza się: w lewym górnym rogu nazwę jednostki lub komórki organizacyjnej, w prawym górnym rogu, w kolejności pionowej: nazwę miejscowości i datę podpisania pisma, klauzulę tajności, numer egzemplarza pisma, a w przypadku gdy pismo sporządzono w jednym egzemplarzu napis „Egz pojedynczy”, napis o treści: „podlega ochronie do …”, jeżeli został określony krótszy niż wskazany w art. 25 ust. 3 ustawy z dnia 22 stycznia 1999 r. o ochronie informacji niejawnych okres ochrony informacji niejawnych stanowiących tajemnicę służbową, w lewym dolnym rogu numer, pod jakim pismo zostało zarejestrowane w dzienniku ewidencji wykonanych dokumentów, w prawym dolnym rogu klauzulę tajności oraz numer strony łamany przez liczbę stron całego pisma; na kolejnych stronach pisma umieszcza się: w prawym górnym rogu w kolejności pionowej: klauzulę tajności, numer egzemplarza pisma, a w przypadku sporządzenia go w jednym egzemplarzu napis „Egz. pojedynczy”, w lewym dolnym rogu numer, pod jakim pismo zostało zarejestrowane w dzienniku ewidencji wykonanych dokumentów, w prawym dolnym rogu klauzulę tajności, numer strony łamany przez liczbę stron całego pisma; na ostatniej stronie pisma umieszcza się: w prawym górnym rogu w kolejności pionowej, klauzulę tajności, numer egzemplarza pisma, a w przypadku sporządzenia go w jednym egzemplarzu napis „Egz. pojedynczy”, z lewej strony pod treścią: liczbę załączników, jeżeli są dołączone do pisma, klauzule tajności załączników wraz z numerami, pod jakimi zostały zarejestrowane w odpowiednim dzienniku, liczbę stron każdego załącznika, z prawej strony pod treścią pisma i adnotacją o załącznikach w kolejności pionowej: stanowisko oraz imię i nazwisko osoby je podpisującej, w lewym dolnym rogu w kolejności pionowej: liczbę wykonanych egzemplarzy, adresatów poszczególnych egzemplarzy pisma lub adnotację „Adresaci według rozdzielnika”, nazwisko lub inne dane identyfikujące sporządzającego i wykonawcę, numer, pod jakim pismo zostało zarejestrowane w dzienniku ewidencji wykonanych dokumentów, w prawym dolnym rogu klauzulę tajności oraz numer strony łamany przez liczbę stron całego pisma.
Katalog klauzul tajności zawarty został w art. 23 powołanej wyżej ustawy. Zgodnie z tym przepisem, informacje niejawne zaklasyfikowane jako stanowiące tajemnicę państwową oznacza się klauzulą: „ściśle tajne” – zgodnie z wykazem stanowiącym załącznik nr 1 do ustawy (część I) lub „tajne” – zgodnie z wykazem stanowiącym załącznik nr 1 do ustawy (część II). Informacje niejawne zaklasyfikowane jako stanowiące tajemnicę służbową oznacza się natomiast klauzulą: „poufne” – w przypadku gdy ich nieuprawnione ujawnienie powodowałoby szkodę dla interesów państwa, interesu publicznego lub prawnie chronionego interesu obywateli lub „zastrzeżone” – w przypadku gdy ich nieuprawnione ujawnienie mogłoby spowodować szkodę dla prawnie chronionych interesów obywateli albo jednostki organizacyjnej. Zgodnie z art. 21 ust. 1 powoływanej wyżej ustawy, klauzulę tajności przyznaje osoba, która jest upoważniona do podpisania dokumentu lub oznaczenia innego niż dokument materiału.
(…)
Podkreślenia wymaga, że uregulowania dotyczące informacji niejawnych stanowią ingerencję w mającą źródła konstytucyjne sferę uprawnień informacyjnych jednostki (art. 47 oraz 51 Konstytucji RP). Przepisy o ochronie informacji niejawnych przewidują wyjątki od politycznego prawa obywatelskiego do informacji (art. 61 Konstytucji RP) oraz od wolności do pozyskiwania i rozpowszechniania informacji (art. 54 Konstytucji RP). Konsekwencją powyższych uwag jest przede wszystkim nakaz ścisłej i restrykcyjnej wykładni przepisów stanowiących podstawę do zawężania wskazanych wyżej konstytucyjnych praw i uprawnień (por. B. Banaszak, M. Bernaczyk Opinia prawa dotycząca ustawy z dnia 24 czerwca 2010 r. o ochronie informacji niejawnych, Kancelaria Senatu, Biuro Analiz i Dokumentacji, Dział Analiz i Opracowań Tematycznych, lipiec 2010 r. z powołaniem na M. Bernaczyk, Obowiązek bezwnioskowego udostępniania informacji publicznej, Warszawa 2008 r., s. 86-88 oraz T. Górzyńska, Prawo do informacji i zasada jawności administracyjnej, Zakamycze 1999 r., s. 21). Z tego względu nieuprawniona jest taka interpretacja powołanych wyżej przepisów art. 21 ust. 1 ustawy z 22 stycznia 1999 r., która do nadawania klauzul tajności upoważniałaby także inne niż tylko wskazane w tym przepisie podmioty. Z podobnych względów, wadliwe byłoby dopuszczenie możliwości zbiorczego kwalifikowania nieistniejących jeszcze w chwili podejmowania informacji w tym zakresie, wbrew ściśle odczytanej dyspozycji art. 21 ust. 2 ustawy.

W jaki sposób w Urzędzie Miasta Krakowa nadawano klauzule tajności, można dowiedzieć się z innej części uzasadnienia wyroku:

W Zarządzeniu Prezydenta Miasta Krakowa nr 258/2011z dnia 3 marca 2011 r., Zarządzeniu Prezydenta Miasta K. nr 3122/2010 z dnia 10 grudnia 2010 r., Zarządzeniu Prezydenta Miasta Krakowa z nr 1843/2009 z dnia 24 sierpnia 2009 r. oraz Zarządzeniu Prezydenta Miasta Krakowa z nr 503/2007 z dnia 8 marca 2007 r. znajdował się bowiem identyczny co do swej treści zapis (§ 6), zgodnie z którym: „Dokumenty przekazywane Zespołowi oraz stanowiące wynik pracy Zespołu mają charakter poufny. Każde z powołanych zarządzeń został podpisane przez Prezydenta Miasta Krakowa. W uzasadnieniu decyzji z dnia 29 listopada 2011 r. Prezydent Miasta Krakowa wprost wskazał, że zgodnie z § 6 Zarządzenia z dnia 8 marca nr 503/2007 w sprawie powołania Zespołu Zadaniowego do spraw inwentaryzacji wierzytelności i zobowiązań” finansowych Gminy Miejskiej Kraków, dokumenty przekazywane Zespołowi oraz stanowiące wynik jego prac mają charakter poufny. Wszelkie zatem informacje – jak dalej wywodził organ I instancji – które były wytwarzane przez Zespół stanowiły, do dnia 2 stycznia 2011 r., to jest do dnia wejścia w życie ustawy z dnia 5 sierpnia 2010 r. o ochronie informacji niejawnych, tajemnicę służbową i z tego powodu nie mogą być udostępnione.
Mając na uwadze treść cytowanego wyżej przepisu art. 21 ust. 1 ustawy z dnia 22 stycznia 1999 r. o ochronie informacji niejawnych, wskazać należy, że Prezydent Miasta Krakowa nie był podmiotem uprawnionym do nadania klauzuli tajności dokumentom stanowiącym wynik pracy poszczególnych, powołanych przez niego zespołów. W myśl powołanego przepisu, podmiotem posiadającym w tym zakresie stosowną kompetencję była osoba upoważniona do podpisania danego dokumentu. Podobne zapatrywanie wyraził Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 14 listopada 2003 r., sygn. akt: II SA 2794/03 (LexPolonica nr 2147998). Zastrzeżenia budzi też sposób nadania klauzuli poufności. Zwraca bowiem uwagę, że status „poufnych” nie był nadawany poszczególnym dokumentom lub materiałom, lecz został zadekretowany w sposób zbiorczy i blankietowy w stosownym przepisie zarządzenia o powołaniu zespołu. Zastrzeżenie tajności nie odnosiło się ponadto do dokumentów już wytworzonych, a zostało przewidziane ze skutkiem na przyszłość, w odniesieniu do materiałów nieistniejących jeszcze w chwili nadawania im szczególnego statusu. W powyższym kontekście przypomnieć należy, że zgodnie z art. 21 ust. 2 ustawy z 1999 r., klasyfikowanie informacji niejawnej zawartej w materiale, a zwłaszcza utrwalonej w dokumencie, polega na oznaczeniu tego materiału odpowiednią klauzulą tajności. Brak jest zatem podstaw do generalnego i odnoszącego się do bliżej nieokreślonych informacji nadawania im statusu niejawności.

Żądane wnioskiem dokumenty, Prezydent Krakowa udostępnił w dniu 26 lutego 2013 r., z dwumiesięcznym opóźnieniem i prawie półtora roku od dnia złożenia wniosku. Po tak długim czasie otrzymana informacja publiczna nie jest już wnioskodawcy do niczego potrzebna. A wystarczyłoby tylko, aby krakowscy urzędnicy dokładnie zapoznali się z ustawą z dnia 22 stycznia 1999 r. o ochronie informacji niejawnych (tekst jednolity z 2005 r., Nr 196, poz. 1631 z późn. zm.) i Rozporządzeniem Prezesa Rady Ministrów z dnia 5 października 2005 r. w sprawie sposobu oznaczania materiałów, umieszczania na nich klauzul tajności, a także zmiany nadanej klauzuli tajności (Dz. U. z 2005 r., Nr 205, poz. 1696). Ustawa ta już nie obowiązuje, została uchylona ustawą z dnia 5 sierpnia 2010 r. o ochronie informacji niejawnych (Dz. U. Nr 182, poz. 1228).

____________________

W postępowaniu tym uczestniczyło Stowarzyszenie Liderów Lokalnych Grup Obywatelskich (Sieci Obywatelskiej Watchdog Polska), które złożyło przystąpienie i opinię prawną sporządzoną przez Dra Tomasza Szewca oraz stanowisko ABW.

Chcesz, aby Twoje prawa były chronione, a politycy mądrze wydawali Twoje pieniądze?

Wspieraj nas lub włącz się w nasze działania

Komentarze 0

Dodaj komentarz

Przed wysłaniem komentarza przeczytaj "Zasady dodawania i publikowania komentarzy".

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.