Przegląd najnowszego orzecznictwa w sprawach dostępu do informacji o funkcjonowaniu władzy w mediach społecznościowych

Sposób funkcjonowania organów władzy w mediach społecznościowych od dawna wzbudza kontrowersje. Stale zwiększa się świadomość bezprawności licznych przypadków blokowania użytkowników, usuwania niepochlebnych dla władzy wpisów czy uniemożliwienia komentowania konkretnych postów. Podstawą zmiany rzeczywistości jest dostęp do aktualnych i sprawdzonych informacji. Z uwagi na to w niniejszym artykule przedstawiam przykłady najaktualniejszych orzeczeń sądów administracyjnych w sprawach związanych z dostępem do informacji o funkcjonowaniu mediów społecznościowych władzy.  

Tożsamość administratora strony

Wyrok WSA w Olsztynie z dnia 11 grudnia 2024 r. II SAB/Ol 131/24.

Sprawa dotyczyła wniosku skierowanego do Wojewody Warmińsko-Mazurskiego. Zawierał on kilka pytań dotyczących funkcjonowania profilu organu w mediach społecznościowych. Pierwsze z nich dotyczyło wskazania, kto jest osobą odpowiedzialną za administrowanie w mediach społecznościowych profilami urzędu wojewódzkiego? W odpowiedzi na wniosek wojewoda uznał, że skoro obowiązujące przepisy prawa nie nakładają na organy administracji publicznej obowiązku prowadzenia profilu w mediach społecznościowych, a tego rodzaju aktywność ma wyłącznie fakultatywny charakter, to kwestia ta nie stanowi informacji publicznej.

Inne stanowisko wyraził sąd administracyjny, rozpatrując złożoną przez wnioskodawcę skargę na bezczynność. WSA jednoznacznie orzekł, że fakultatywny charakter aktywności władzy w mediach społecznościowych nie oznacza, że nie ma obowiązku informowania o niej.

Zdaniem Sądu, istotne jest m.in. to, że profil organu na Facebooku, którego dotyczy wniosek skarżącego, ma status „organizacji rządowej”, a ponadto jest oznaczony jako oficjalna strona Urzędu Wojewódzkiego w Olsztynie, a dodatkowo odnośniki do niego znajdują się na oficjalnej stronie internetowej organu (https://www.gov.pl/web/uw-warminsko-mazurski), co również wskazuje na powiązanie tego profilu z wykonywaną przez organ władzą publiczną.

Przechodząc do analizy konkretnego pytania, sąd wskazał, że zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 2 lit. c oraz art. 6 ust. 1 pkt 3 lit. a ustawy o dostępie do informacji publicznej udostępnieniu podlegają m.in. informacje o działalności i kompetencjach, jak również informacja o zasadach funkcjonowania podmiotów.

W takiej sytuacji WSA nie miał wątpliwości, że informacja dotycząca administratora — osoby odpowiedzialnej za prowadzenie oficjalnego profilu na Facebooku, podobnie jak innych stron internetowych organu władzy publicznej, stanowi informację publiczną.

Usuwanie komentarzy

Wyrok WSA w Olsztynie z dnia 11 grudnia 2024 r. II SAB/Ol 131/24.

W analizowanej powyżej sprawie wnioskodawca zwrócił się także o udostępnienie kilku informacji dotyczących podstawy oraz procedury moderowania dyskusji pod wpisami organu. Zapytał on o:

• kto i na jakiej podstawie podejmuje decyzję o usunięciu wpisów w social media na profilu urzędu wojewódzkiego, zwłaszcza takich wpisów jak komentarze, które nie są mową nienawiści, nie zawierają przekleństw, ale są szorstką oceną działań lub ich braku wojewody warmińsko-mazurskiego?
• na jakiej podstawie, jaki algorytm lub procedura określa, kiedy taki wpis (komentarz) należy usunąć?
• kto zdecydował o usunięciu komentarza z profilu Warmińsko-Mazurskiego Urzędu Wojewódzkiego w Olsztynie na Facebooku pod wpisem o wystąpieniu wojewody w Porannych Pytaniach Radio O. w dniu 18 czerwca 2024 r.? Komentarz został napisany z profilu (…).

Także w tym przypadku olsztyński sąd nie miał wątpliwości, że wskazane informacje mają charakter informacji publicznych. Jak potwierdził:

Udostępnienie żądanych przez skarżącego danych w trybie informacji publicznej jest w istocie sposobem kontroli, czy nie dochodzi do nieakceptowanego w demokratycznym państwie prawnym (art. 2 Konstytucji RP) nadmiernego blokowania aktywności użytkowników, ograniczającego debatę publiczną oraz stanowiącą jej element prawnie dopuszczalną krytykę, która niewątpliwie posiada walor impulsu dla organów pozwalający im na rozwój i poprawę swojej działalności, przy jednoczesnym zwróceniu uwagi na obszary życia społecznego, wymagające interwencji tego organu. […] W ocenie Sądu, podanie zasad, jakimi kieruje się organ przy podejmowaniu tego rodzaju działań, pozwala na ocenę, czy nie dochodzi do nadużycia ze strony władz publicznych w tym zakresie.

Promowanie postów

Wyrok WSA w Białymstoku z dnia 8 maja 2024 r. II SAB/Bk 43/24.

Wydane w tej sprawie orzeczenie zapadło w następującym stanie faktycznym – wnioskodawca zwrócił się do Podlaskiego Zrzeszenia Ludowych Zespołów Sportowych w Białymstoku (na marginesie warto podkreślić, że tego rodzaju podmioty są zobowiązane do udostępniania informacji) z wnioskiem o udostępnienie licznych informacji dotyczących kampanii promocyjnych zrzeszenia, a w tym o odpowiedź na pytanie:

• Czy Podlaskie Zrzeszenie LZS w Białymstoku finansowało ze środków publicznych sponsorowane posty, z personaliami lub wizerunkiem prezesa M. B., w mediach społecznościowych?
• Jeśli tak, to ile było takich postów i w jakiej wysokości ich koszty zostały pokryte przez Podlaskie Zrzeszenie LZS w Białymstoku ze środków publicznych?

Organ zignorował wniosek, dlatego wnioskodawca zmuszony był do złożenia skargi na jego bezczynność. Po skierowaniu sprawy do sądu władze zrzeszenia zreflektowały się i odpowiedziały na zapytanie. Skarżący nie wycofał jednak skargi. W takiej sytuacji rozpatrując skargę, sąd administracyjny potwierdził, że wnioskowane informacje rzeczywiście miały charakter informacji publicznej, stwierdzając:

Nie jest sporne między stronami, iż powyższy wniosek z 9 lutego 2024 r. dotyczył informacji publicznej. Stosownie do art. 1 ust. 1 u.d.i.p. każda informacja o sprawach publicznych stanowi informację publiczną w rozumieniu ustawy i podlega udostępnieniu na zasadach i w trybie w niej określonych. Nie budzi także wątpliwości tut. Sądu, że wniosek Skarżącego do takich informacji się odnosił.

W tej konkretnej sprawie charakter wnioskowanych informacji nie był sporny. Ważne jednak, że sąd podkreślił, że sposób prowadzenia polityki informacyjnej w mediach społecznościowych, a w szczególności gdy wydatkowane są na to dodatkowe środki, dotyczy informacji publicznej.

Autorstwo publikowanych treści

Wyrok WSA we Wrocławiu z dnia 6 czerwca 2024 r. IV SAB/Wr 102/24.

Przewagą Biuletynu Informacji Publicznej nad profilem w mediach społecznościowych jest to, że informacje publikowane w BIP powinny wskazywać m.in. tożsamości osoby, która wytworzyła informację lub odpowiada za treść informacji oraz tożsamość osoby, która wprowadziła informację do BIP. Niestety treści publikowane w mediach społecznościowych najczęściej pozbawione są tego rodzaju informacji.

Problem ten pośrednio został poruszony w sprawie rozpatrywanej przez WSA we Wrocławiu. Dotyczyła ona opublikowanej przez wójta w mediach społecznościowych grafiki prezentującej rozkład jazdy komunikacji publicznej. Zaprezentowana grafika wzbudziła kontrowersje, dlatego jeden z mieszkańców zwrócił się do wójta z wnioskiem o udostępnienie informacji publicznej. W jednym z punktów zapytał, czy za utworzenie udostępnionej w mediach społecznościowych grafiki prezentującej rozkład jazdy odpowiadał pracownik urzędu.

Sąd administracyjny nie miał wątpliwości. W krótkim i rzeczowym uzasadnieniu orzekł, że:

Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 4 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym do zadań własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty. Zadania własne obejmują zaś w szczególności sprawy lokalnego transportu drogowego. Tym samym żądane przez skarżącego informacje (a nawiązujące do rozkładu jazdy komunikacją publiczną Gminy Kondratowice) mają charakter informacji publicznej w rozumieniu art. 1 ust. 1 w zw. art. 6 ust. 1 pkt 4 lit. a u.d.i.p.

Autorstwo i kwestia odpowiedzialności za publikowane w mediach społecznościowych informacje stanowi zatem informację publiczną. Z uwagi na to dobrą praktyką niewątpliwie byłoby stosowanie do komunikacji w mediach społecznościowych standardów wynikających z funkcjonowania w BIP. W szczególności mogłoby to polegać na oznaczaniu autorów konkretnych postów i osób odpowiedzialnych za przedstawione na nim treści.