Jawność ojca Rydzyka

Skierowaliśmy skargi na bezczynność Wyższej Szkoły Kultury Społecznej i Medialnej, Fundacji Lux Veritatis, Fundacji Nasza Przyszłość oraz Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. O co w tych sprawach chodzi?

Fundacji Lux Veritatis działa m.in jako nadawca Telewizji TRWAM, a prezes jej zarządu, redemptorysta o. Tadeusz Rydzyk, jest także dyrektorem Radia Maryja. Media te oraz związane z nimi instytucje współpracują z Fundacją Nasza Przyszłość. Ojciec Rydzyk jest również rektorem – założycielem Wyższej Szkoły Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu.

Organizacje pozarządowe, do których zaliczają się również fundacje, na potrzeby finansowania swojej działalności w związku z realizowaniem zadań publicznych mogą pozyskiwać środki publiczne m.in. z dotacji. Jednak, dysponując majątkiem publicznym, zobowiązane są do udzielania informacji na ten temat. Dodatkowo, organizacje pożytku publicznego mogą otrzymać wsparcie od podatników z tytułu przekazania 1% podatku dochodowego (a taką organizacją jest Fundacja Nasza Przyszłość).

Jawnie muszą działać ci, którzy dysponują środkami publicznymi

Fundacja Lux Veritatis oraz Fundacja Nasza Przyszłość jako podmioty dysponujące majątkiem publicznym są zobowiązane do udzielania informacji publicznej dotyczącej działań finansowanych ze środków publicznych. Wyższa Szkoła Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu bez wątpienia realizuje zadania publiczne z zakresu szkolnictwa wyższego i edukacji. Ponadto Fundacja Nasza Przyszłość jest organizacją pożytku publicznego. Oznacza to, że osoby sympatyzujące z Telewizją TRWAM i Radiem Maryja mogą przekazać 1% podatku dochodowego na rzecz Fundacji Nasza Przyszłość.

Od czego się zaczęło?

7 czerwca 2016 roku przesłaliśmy do Fundacji Lux Veritatis, Fundacji Nasza Przyszłość oraz Wyższej Szkoły Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu wnioski o udostępnienie informacji publicznej. Fundacje zapytaliśmy o przedsięwzięcia przez nie podejmowane, które były finansowane ze środków publicznych. Chodziło nam o nazwy poszczególnych przedsięwzięć, wskazanie podmiotów przekazujących tymże fundacjom środki publiczne, a także podanie roku podpisania ewentualnych umów związanych z przekazaniem środków publicznych. Natomiast od Wyższej Szkoły Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu chcieliśmy uzyskać jej statut a także dokumentację pokontrolną  z lat 2014-2015, która powinna być obligatoryjnie udostępniona w BIP-ie (art. 8 ust. 3 zd. 1 w zw. z art. 6 ust. 1 pkt 4 lit. a tiret drugie UDIP). Tak się jednak nie stało i stąd m.in. wynikła konieczność wystąpienia z bezpośrednim zapytaniem o tę dokumentację.

Nie otrzymawszy żadnej odpowiedzi w przewidzianym ustawowo terminie, dlatego skierowaliśmy skargi na bezczynność do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie oraz w Bydgoszczy.

Wcześniej zapytaliśmy NFOŚiGW o ugodę zawartą z Fundacją Lux Veritatis

Nie tylko organizacje pozarządowe mają problem z jawnością. Znacznie wcześniej, 25 lutego 2016 roku, zapytaliśmy Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej o ugodę, którą Fundusz zawarł z Fundacją Lux Veritatis. Chodzi o  uzyskaną w 2006 r. przez Fundację Lux Veritatis koncesję od Ministra Środowiska na realizowanie geologicznych prac poszukiwawczych źródeł wody termalnej w Toruniu, o czym było swego czasu głośno w mediach. Zapytaliśmy także o ewentualną korespondencję wymienianą w tej sprawie, poprosiliśmy o wskazanie osoby, która w imieniu Funduszu podjęła decyzję o zawarciu ugody, interesowało nas także, czy decyzja ta była konsultowana, i w jaki sposób, z ministrem środowiska. Niestety Fundusz odmówił nam udzielenia tych informacji, argumentując, że są to „dokumenty wewnętrzne” rzekomo niepodlegające udostępnieniu. Zdecydowanie nie podzielamy tego stanowiska, gdyż prawu do informacji podlega każdy dokument dotyczący spraw publicznych, nie wyłączając z tego zakresu dokumentów wewnętrznych, jakiekolwiek by one nie były, pojęcie to bowiem jest nieostre. W konsekwencji i w tym przypadku wnieśliśmy skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie.

Jawnością działania organizacji pozarządowych interesujemy się od dawna

Jako Stowarzyszenie Sieć Obywatelska Watchdog Polska od dawna interesujemy się jawnością organizacji pozarządowych. Niestety nie jest z nią tak dobrze, jakbyśmy sobie tego życzyli. Nasz członek – Karol Breguła – pytał organizacje osiągające najwyższe zbiórki z tytułu przekazanego 1% podatku o dokumenty związane z wydatkami na kampanie reklamowe tych organizacji. Były to m.in.: Fundacja Radia ZET, Fundacja Jolanty Kwaśniewskiej „Porozumienie bez barier”, Fundacja Avalon, Fundacja Ronalda McDonalda, Towarzystwo Opieki nad Zwierzętami w Polsce. Zdecydowana większość z nich utrudniała nam dostęp do wnioskowanych przez nas informacji i sprawy znalazły swój finał w sądzie.

Mamy jednak nadzieję, że dzięki naszym działaniom wzrasta świadomość społeczna dotycząca jawności gospodarowania środkami publicznymi przez organizacje pozarządowe i odpowiedzialność z tym związana.

O dalszym toku spraw, w których skierowaliśmy skargi – na Wyższą Szkołę Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu, Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, Fundację Lux Veritatis oraz Fundację Nasza Przyszłość – będziemy informować.